Turhan Selçuk

bullvar_katip · 26 Mayıs 2024

Turhan Selçuk (30 Temmuz 1922, Milas - 11 Mart 2010, İstanbul), Türk karikatürist. İlhan Selçuk'un ağabeyidir. Sade çizgi ve yazısız karikatürleriyle tanınmıştır. 1953'ten itibaren baş karikatüristi olduğu Milliyet gazetesinde 1959 yılında yayınlamaya başladığı Abdülcanbaz serisinin Türk karikatür tarihinde önemli yeri vardır. Türkiye'de Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören ile beraber Karikatürcüler Derneği'nin kurucularındandır. Yaşamı 1922'de Milas'ta ailenin üçüncü oğlu olarak doğdu. Babası Mehmet Kasım Selçuk, annesi Hikmet Selçuk'tur. Şark cephesinde savaşmış, Uşak cephesinde İstiklal Savaşı’na katılmış bir subay olan babasının görevi sebebiyle çocukluğunda Türkiye'nin birçok değişik yerinde bulundu. 1941 yılında Adana Erkek Lisesi'nden mezun oldu. 1942 yılında İstanbul'a giderek Diş Tababet Mektebi'nde başladı ancak bu okuldaki eğitimini yarıda bıraktı. 1948'de İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi'ne kaydoldu ancak bu okuldaki eğitimini de tamamlamadı. İlk karikatürleri 1941'de Adana'da yayınlanan Türk Sözü gazetesi ile İstanbul'da yayınlanan Kırmızı ve Beyaz, Şut spor dergilerinde yayınlandı. İlk olarak 1943'te Akbaba'da düzenli olarak karikatür yayımlayan sanatçı, 1945 yılında bir süre Tasvir gazetesinde karikatürcü ve ressam olarak çalıştı; 1948-1949 yıllarında Refik Halit Karay'ın çıkardığı Aydede'de çalıştı. 1949 yılında Yeni İstanbul gazetesinde baş çizer oldu ve karikatürleri birinci sayfada yayımlandı. Bu yıllarda Saul Steinberg'in yazısız karikatür anlayışına yönelmeye başladı. Aynı gazetede karikatürün tarihsel sürecini irdeleyen ve grafik mizah anlayışını savunan yazılar kaleme aldı. İlk sergisini 1951 yılında açtı. Kardeşi İlhan Selçuk'la birlikte 41 Buçuk (1952) adlı dergiyi 15 sayı çıkardı; ardından Karikatür (1953) adlı dergiyi çıkardı. Yeni Gazete, Akşam gazetelerinin ardından 1953 yılında Milliyet gazetesinde çalışmaya başladı. Aynı yıl ilk karikatür albümünü "Karikatür" adıyla yayımladı. 1954 yılı sonunda Milliyet gazetesinin baş karikatüristi oldu. Bu dönemde çizgi tarzını geometrik formlara dönüştürdü. 1954-1961 arasında Akis için de karikatürler çizdi. Kardeşi İlhan Selçuk ile Dolmuş (1956) mizah dergisini dönemin yeni yazısız karikatür anlayışıyla çıkardı. 1960`larda İtalyan mizah dergisi Il Travaso`nun kadrosuna dahil oldu. 1961`de haftalık politika dergisi Yönde çizmeye başladı; 1962`de Turhan 62, 1964`te ise Hiyeroglif, 1969`da Hal ve Gidiş Sıfır karikatür derlemelerini yayımladı. Cumhuriyet gazetelerinde , Devrim, Toplum dergilerinde çizdi. 1957'de Milliyet gazetesinde çizmeye başladığı Abdülcanbaz dizisi ile tanınan sanatçının bu karakteri tiyatro ve sinemada da canlandırıldı. Ayrıca Abdülcanbaz 1991 yılında PTT tarafından bir posta pulu üzerinde resmedildi. Türkiye ve Avrupa'da birçok müzede karikatürleri sergilenen sanatçının "İnsan Hakları" konulu karikatür sergisi Avrupa Konseyi'nin önerisiyle ilk kez Strazburg’da açıldı ve dünyanın birçok ülkesinde sergilendi (1992-1997). "Barış ve Kitap" konulu karikatürü 1992'de Avrupa Konseyi'nin başlattığı kitap okuma kampanyasının afiş ve logolarında kullanıldı. Çizer Turhan Selçuk, en son Cumhuriyet gazetesinde çizmekteydi. Acıbadem Maslak Hastanesi'nde karın içindeki aort damarının yırtılması nedeniyle ameliyat oldu. Bu ameliyat sonrasında yoğun bakıma kaldırılan Selçuk, 11 Mart 2010 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi. Milas Belediyesi tarafından Turhan Selçuk anısına, "Uluslararası Turhan Selçuk Karikatür Yarışması" adı altında her yıl düzenli olarak ödüller verilmektedir. Ödüller [[Dosya:Abdülcanbaz pul.jpg|küçükresim|sağ|PTT 1991 yılında “Türk Karikatür Sanatı” başlıklı seri kapsamında Turhan Selçuk'un yarattığı "Abdülcanbaz" çizgi karakterini konu alan bir posta pulu çıkarmıştı.]] 1956: Bordighera Altın Palmiye 1962: Gümüş Hurma 1970: İppocampo Ödülü 1973: Sanatçılar Birliği "Halkın Sanatçısı" Ödülü 1975: Vercelli Ödülü 1983: Gazeteciler Cemiyeti "Yılın Karikatürcüsü" Ödülü 1984: Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü 1997: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Albümleri 1954: Turhan Selçuk Karikatür Albümü 1959: 140 Karikatür 1962: Turhan 62 1964: Hiyeroglif 1969: Hal ve Gidiş Sıfır 1979: Söz Çizginin Kaynakça Dış bağlantılar Selçuk Turhan Lambiek sayfası Google, Selçuk'un 98. doğum günü olan 30 Temmuz 2020 tarihinde Türkiye'den erişilen ana sayfasında onun çizgilerini Google Doodle'a taşımıştır. Kategori:1922 doğumlular Kategori:2010 yılında ölenler Kategori:Aort anevrizmasından ölenler Kategori:Türk karikatüristler Kategori:Türk çizgi romancılar Kategori:Milas doğumlular Kategori:Sedat Simavi Ödülü sahipleri Kategori:Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahipleri Kategori:Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başarı Ödülü sahipleri Kategori:Nevşehir'de defnedilenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Turhan Selçuk

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi