Türk Kurtuluş Savaşı sırasında katliamlar

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca, hem Türk Ulusal Hareketi hem de İtilaf Devletleri sorumluluğunda, Türk, Rum ve Ermeni sivillere yönelik birçok katliam gerçekleşti. Katliamlar boyunca tecavüz, işkence ve soygun yaygın olarak yaşandı. Türklerin Rum ve Ermeni katliamları alt=|küçükresim|Ermeni siviller Türk kuvvetleri tarafından ele geçirilmesinden sonra Kars'ı terkediyor Rudolph Rummel'e göre 1919-1922 yılları arasında, 264.000 Rum ve 60.000-250.000 Ermeni öldürüldü. İngiliz tarihçi ve gazeteci Arnold J. Toynbee, bölgeyi gezdiğinde "sonuna kadar yakılmış" Rum köyleri gördüğünü rapor etti. Savaş boyunca Ermeni ve Rum Kırımlarının sorumluları arasında ciddi bir devamlılık vardı. Sivas valisi Ebubekir Hazim Tepeyran, 1919'da "katliamların onları rapor etmeye dayanamayacağı kadar korkunç olduğunu" söyledi. Tepeyran ayrıca 1921 yılında Nurettin Paşa komutasında 11,181 Rum'un öldürüldüğünü rapor etti. Taner Akçam'ın söylediğine göre, Nurettin Paşa Anadolu'da kalan bütün Rum ve Ermeni nüfusunu öldürmeyi önerdi ancak Mustafa Kemal tarafından reddedildi. Maraş Muharebesi ve sonrasında; Fransız işgalini destekleyenlerle Fransız lejyonu olarak savaşan Ermeniler öldürülmüştür. Dönemin Amerikan ve İngiliz gazetelerinde çıkan haberlerde; Fransız raporlarına göre 5.000 civarı Ermeni'nin öldürüldüğü yazılmaktadır. 18 Ağustos 1920'de, 5.000 Hristiyan, Türkler tarafından öldürüldü. 25 Şubat 1922'de, Pontus bölgesinde 24 Rum köyü yakıldı. Belfast News Letter'ın haberine göre 1922'nin ilk aylarında, ilerleyen Türk birlikleri tarafından 10.000 Rum öldürüldü. Eylül 1922'de, birkaç çocuk hariç Cunda Adası'nın bütün Rum nüfusu, yani yüzlerce kişi öldürüldü. [[Dosya:Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg|küçükresim|1922 İzmir Yangını'nın Yunan kurbanları]] 9 Eylül 1922'de, Türk ordusu İzmir'e girip; şehri Yunan işgalinden kurtardı. Olayları büyük ölçüde düzensizlik takip etti. Yerel halk ve askerler tarafından, Yunan işgalini desteklemiş olan Hristiyanlara, Rumlara ve az sayıdaki Türklere karşı saldırılar gerçekleştirildi. Öldürülen Rumlar arasında Yunan işgalini destekleyen Türk düşmanı Hrisostomos Kalafatis de bulunmaktaydı. 13 Eylül'de başlayan 1922 İzmir Yangını ile şehrin Hristiyan kısmı başta olmak üzere şehir büyük hasar gördü. Yangının sorumlusunun kim olduğu hâlâ bir tartışma konusudur, bazı kaynaklar Türkleri suçlarken bazıları Rumları ve Ermenileri suçlamaktadır. Yangın ve katliamlar sonucu, 2000 ila 100.000 Rum ve Ermeni öldü. Yunanların Türk katliamları [[Dosya:After_Greek_atrocity_August_1922.jpg|sol|küçükresim|230x230pik|Yunan birliklerinin geri çekilirken yaktığı bir Türk köyünde sıhhiyeciler yaralıları taşıyor (Ağustos 1922).]] Justin McCarthy'ye göre Türk Bağımsızlık Savaşı boyunca 640,000 Türk sivil Yunan ordusu tarafından öldürüldü. 14/15 Mayıs 1919 günü İzmir'in işgal edilmesinden sonra Yunan birlikleri şehrin Türk nüfusunun bir kısmını katletti. İtilaf Devletleri'nin kaynaklarına göre 15 Mayıs 1919 günü 300 ila 400 Türk öldürüldü. Yunan ordusu Anadolu içlerine doğru ilerledikçe bölgede yaşayan Türkler katliamlar, tecavüzler ve yıkımla karşı karşıya kaldı. Bir Britanyalı askerî yetkili olan Harold Armstrong Yunan ordusunun İzmir'den Anadolu içlerine doğru ilerlerken sivilleri katlederek, yakarak, yağmalayarak ve tecavüz ederek gittiğini bildirdi. Britanyalı tarihçi Arnold J. Toynbee, 15 Mayıs 1919 günü İzmir'in Yunanlar tarafından işgalinden sonra organize bir şekilde katliamların yürütüldüğünü yazdı. Toynbee, Yunanların İzmit, Yalova ve Gemlik bölgelerinde yürüttüğü zulme tanıklık ettiğini ve söz konusun bölgelerde evlerin yağmalandığını ve yakıldığını belirtti. Marjorie Housepian'a göre Yunan işgali altındaki İzmir'de 4000 Müslüman idam edildi. Menemen Katliamı'nda 200 Türk sivil öldürüldü. Bir köyde Yunan ordusu köye zarar vermemeleri için 500 altın lira talep etti. Ödeme yapıldı, ancak köy yine de yakılıp yıkıldı. Bergama Baskını sonucu, 80.000-100.000 Türk sivil bölgeyi göç etmeye zorlandı. küçükresim|Savaş boyunca yakılan kasabalar|alt=|444x444pik birçok kaynağa göre, Yunan ordusu savaşın son kısmında Anadolu'dan çekilirken bir yakıp yıkma taktiği izledi. Ortadoğu tarihçisi Sydney Nettleton Fisher'a göre; "Geri çekilme sırasında Yunan ordusu bir yakıp yıkma taktiği izledi ve öfkelerini savunmasız Türk köylülerinden bilinen her yolda çıkardı." Norman M. Naimark'a göre,"Yunan geri çekilişi yerel halk için işgalden daha yıkıcıydı".James Loder Park, dönemin İstanbul ABD Konsolos yardımcısı, Yunanların Anadolu'yu boşaltmasından hemen sonra bölgeyi gezdi ve İzmir'i çevreleyen, gezdiği yerlerdeki durumu ve 1922 Manisa yangını gibi olayları rapor etti. Kinross'a göre, "Bölgedeki kasabaların çoğu harabeye dönmüştü. Uşak'ın üçte biri artık yoktu. Alaşehir, yamaçları tahrif eden karanlık bir kavrulmuş boşluktan başka bir şey değildi. Köyün ardına köy, Yunan askerleri tarafından kül yığını haline getirildi. Tarihi kutsal şehir Manisa'daki 18,000 binadan sadece 500'ü ayakta kaldı." [[Dosya:Old_man_murdered_Narli_village.png|küçükresim|263x263pik|Yalova Katliamı sırasında Narlı köyünde öldürülmüş yaşlı bir adam.]] [[Dosya:Burned villages in Yalova Peninsula..png|küçükresim|240px|Yalova Katliamı'nda yakılmış kasabaların haritası]] Ölüm sayısı açısından Türklere yönelik en büyük katliam olan Yalova Katliamı'nda Ermenilerin, Rumların ve Çerkeslerin, Yunan ordusu ile işbirliği yaptığı görüldü. Orhangazi, Yenişehir ve Armutlu katliam sırasında yakıldı. Armutlu'da kadınlar sistematik olarak tecavüze uğradı. İstanbul Hükümeti'nin hayatta kalanlar ile yaptığı bir soruşturma sonucu ölü, kayıp ve yaralı sayısı toplam 35 olarak belirlense de, diğer Osmanlı ve Türk belgeleri ölü sayısını 5,500-9,900 olarak tespit etti. [[Dosya:Turkish woman with bayonet wound.jpg|küçükresim|140px|Kapaklı'da yaralı bir kadın]] küçükresim|sol|"Durmuş", elleri kesilmiş, yaralı bir erkek çocuk. Geri çekilme sırasındaki Yunan vahşeti örneklerinden birinde, 14 Şubat 1922'de Aydın Vilayeti'nin Türk Karatepe köyünde, köy Yunanlar tarafından kuşatıldıktan sonra tüm sakinler camiye konuldu ve cami yakıldı. Ateşten kaçmayı başaran az sayıda kişi vuruldu. Toplam 385 kişi öldürüldü. İtalyan konsolosu M. Miazzi, Yunanların 60 kadın ve çocuğu katlettiği bir köyü ziyaret ettiğini rapor etti. Bu rapor, daha sonra Fransız konsolosu Captain Kocher tarafından doğrulandı. küçükresim|sol|Ebeveynleri öldürülmüş iki küçük Müslüman yetim. Mart-Nisan 1921'de, Bilecik kasabası geri çekilen Yunan ordusu tarafından yakıldı. 208 kişi öldürüldü. Yunan ordusunun acelesi, yıkımın seviyesini azalttı. 24 Haziran 1921'de İzmit'te, çoğunlukla erkeklerden oluşan 300 kadar kadar sivil Yunan ordusu tarafından idam edildi. Bununla birlikte şehir yağmalandı ve bir bölümü ateşe verildi. 5 Eylül 1922'de Salihli Yunan ordusu tarafından ateşe verildi. Şehirdeki binaların %65'i yok oldu ve en az 76 kişi yanarak öldü. Ayrıca, 100 kız tecavüz etmek için kaçırıldı. 4 Eylül'de ise Turgutlu kasabası Yunanlar tarafından ateşe verildi. 6 Eylül'e kadar süren yangın sonucu şehrin %90'ı yok oldu ve 1.000 kadar kişi öldü. Yunan ordusu tarafından çıkarılan yangınlar sonucu Uşak'ta 200, Alaşehir'de 3000 kişi yanarak öldü. 1922 Manisa yangını boyunca 3500 kişi yanarak ölürken, 855 kişi Yunan askerleri tarafından vurularak öldürüldü. Ayrıca Türk kaynaklarına göre, 300 kız tecavüz edilmek için kaçırıldı. [[Dosya

estroyed street in Manisa.jpg|thumbnail|1922 Manisa yangını'ndan sonra bir sokak.]] Gülfem Kaatçılar İrem, küçük bir kız olarak Manisa'daki yangına tanık oldu ve ailesi ile tepelere kaçtı, onun hatırladıkları: Johannes Kolmodin, İzmir'deki İsveçli bir doğubilimci idi. Kendisi mektuplarında Yunan ordusunun 250 Türk köyünü yaktığını yazdı. Ayrıca 30.000'den fazla bina Yunan ordusu, yerel Rumlar ve onların Ermeni destekçileri tarafından yakıldı. Savaşın son aşamasında, bilirkişilerin oluşturduğu Tetkik Heyeti, Aydın ve çevresinde incelemelerde bulunmuş ve rapor vermiştir. Bu rapor, "Tetkik Heyeti Raporu" olarak bilinmektedir. Ermenilerin ve Fransızların Türk katliamları küçükresim|sağ|150px|Ağzıkaraca köyü şehitliği. Ermeniler tarafından öldürülen Çamurdan Ailesi'ne ait mezarlık. Türklerin bölgedeki Fransız işgaline karşı direnişi üzerine Antep'te, Maraş'ta ve Urfa'da, büyük ölçüde sivil kayıplara ve katliamlara sebep olan muharebeler yaşandı. Maraş'ta, 4.500 Türk öldürüldü. Kaç Kaç Olayı boyunca sivillere yönelik saldırılar yaygındı. Ermeni Kırımı, katliamları yapan silahlı Ermenileri yaptıklarının haklı olduğuna ikna etti. 1920 yılında, Ermeniler tarafından Kozan Katliamı yapıldı. Ermeniler ayrıca Yalova Katliamı ve 1922 Manisa yangını'nda önemli bir rol oynadı. Ayrıca bakınız Türk Kurtuluş Savaşı sırasında yaşanmış muharebeler Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi 6-7 Eylül Olayları Gümülcine Olayları Varlık Vergisi Süryani Kırımı Müslüman-Türk katliamları Türk düşmanlığı Türkiye'de ırkçılık Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında katliamlar Kaynakça Kategori:Türk Kurtuluş Savaşı Kategori:Yunan savaş suçları Kategori:Türk Kurtuluş Savaşı'nda katliamlar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında katliamlar

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi