Türkan Şoray

bullvar_katip · 25 Mayıs 2024

Türkan Şoray (d. 28 Haziran 1945, İstanbul), Türk oyuncu,devlet sanatçısı,senarist, yönetmen ve yazardır. Türk sinemasında "Sultan" lakabıyla anılan Şoray, oynadığı 222 film ile, dünyanın 'en çok film çeviren' kadın oyuncusu unvanına sahiptir. Fatma Girik, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir. 1960'larda sinema ile tanışmış, ilk sinema ödülü 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde Acı Hayat filmiyle en başarılı kadın oyuncu ödülünü almıştır. Bunun yanı sıra Hülya Koçyiğit'in ardından Altın Portakal Film Festivali'nde "en iyi kadın oyuncu" ödülüne dört kez layık görüldü. 1991 yılında devlet sanatçısı seçildi. Şoray, 12 Mart 2010 tarihinde UNICEF Türkiye iyi niyet elçisi seçilmiş, "Sevgiyle yapılamayacak bir şey yoktur diye düşünüyorum. Gücü sevgiyle birleştirirsek birçok sorunun üstesinden gelebiliriz" demiştir. Ayrıca Şoray'ın kendi adını taşıyan bir ilkokulu da vardır. Sinema oyuncuları Hülya Koçyiğit, Filiz Akın ve Fatma Girik'le birlikte, Türk sinemasının bir dönemine damgasını vurmuş dört önemli kadın oyuncudan biri kabul edilir. Bu dörtlü içerisinde, yönetmenlik yapan tek sinema oyuncusu olan Şoray, başrolünde kendisine eşlik eden Kadir İnanır ile oynadığı 1972 yapımlı Dönüş, 1973 yapımlı Azap, 1976 yapımlı Bodrum Hâkimi, 2015 yapımı Uzaklarda Aramanın tek başına; 1981 yapımlı Yılanı Öldürseler filminin ise Şerif Gören ile birlikte yönetmenliğini yapmıştır. Türkan Şoray, Haziran 2018'de verdiği bir röportajda "önüne iyi senoryalar gelmediği" gerekçesiyle oyunculuğu bıraktığını açıkladı. Yaşamı İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde doğan Türkan Şoray memur bir ailenin ilk çocuğudur. Baba tarafı Kabartay Çerkezlerindendir, anne tarafı Selanik göçmenidir. Nazan ve Figen adında iki kız kardeşi daha olan Şoray'ın babası vefat etmişti. Fatih Kız Lisesi orta bölümü mezunu olup annesi Meliha Sav'ın (1927-1984) desteğiyle sinemaya adım atan Şoray, 1962 yılında Galatasaray eski asbaşkanı Rüçhan Adlı (1923-1995) ile 20 yıl bir birliktelik yaşadı. Bu süre içinde birkaç defa ayrılıp barışan çift, Rüçhan Adlı'nın eşinden bir türlü boşanmaması yüzünden yollarını ayırdı. Türkan Şoray, 1995 Ağustos'unda hastaneye kaldırılan Adlı'yı son anlarına kadar yalnız bırakmadı. Tiyatro oyuncusu Cihan Ünal ile 1983'te evlenmiş 1987'de ayrılmış ve bu evlilikten Yağmur adlı bir kızları olmuştur. Kariyeri Yeşilçam yılları Henüz Fatih Kız Lisesinin ortaokul bölümünde okurken Karagümrük'teki ev sahiplerinin kızı olan, Türk sinemasında sonraları "Panter Emel" olarak tanınacak sinema oyuncusu Emel Yıldız ile bir film setine giden Türkan Şoray, Türker İnanoğlu'nun teşviki ile Yeşilçam'a adım atar. Emel Yıldız'ın yerine Şoray'ın da kariyerinin başlangıcı anlamına gelen 1960 yılı yapımlı Köyde Bir Kız Sevdim filminde Baki Tamer ile başrolde oynamıştır. Türkan Şoray sinemaya başlamasıyla ilgili anısını şöyle anlatır: Şoray'a ilk Altın Portakal ödülü getiren 1964 yapımlı, yönetmenliğini Metin Erksan'ın yaptığı, başrollerinde Şoray ve Ekrem Bora'nın yer aldığı Acı Hayat filmi "Manikürcü Nermin"i canlandıran oyuncu için kariyerinde önemli basamak olmuştur. 1968 yılında, Şoray'a kariyerinde ikinci Altın Portakal ödülünü, senaryosu Sait Faik Abasıyanık'ın "Menekşeli Vadi" adlı öyküsünden esinlenerek Safa Önal tarafından yazılan Vesikalı Yarim filmi kazandırmış, yıllar sonra filmin yenilenmiş kopyasının yeniden yayımlandığı İstanbul Film Festivali'nde konuşan Türkan Şoray film için şöyle demiştir: Yeşilçam sonrası Başrolde bir eşe sahip oyuncuların başarılı olduğu filmlerde Şoray'a onlarca erkek sinema aktörü eşlik etmiştir. Klasikleşmiş birkaç Şoray filminde de eleştirmen Agah Özgüç'ün deyimiyle 'Seyirciyi aldatmak, daha fazla para kazanmak için' yayınlanmamış ancak seyirciye yayınlanmış gibi afişi basılmıştır. Şoray'ın Ediz Hun'la oynadığı 1980 yapımı Tabancamın Sapını Gülle Donatacağım adlı filmin afişinde Türkan Şoray ve Kemal Sunal olmasına karşın Ediz Hun ve Türkan Şoray'ın oynadığı Güllü Geliyor Güllü filmi vardır. Kemal Sunal, sadece figüran oyuncudur. Sonrasında Kemal Sunal'ın popüler oluşuyla aynı film başka adla, başka afişle tekrar yayınlanmıştır. İlginç olaylardan biri de Keşanlı Ali filmi olup görüntü yönetmeninin adı olan Ali, film afişinde Keşanlı'nın altına büyük harflerle yazıldığından "Keşanlı Ali" olarak adlandırılıyor. Şoray'ın ilginç sinema deneyimlerinden biri kendisi ile Filiz Akın'ı Günahkâr Kadın filminde bir araya getiren Ülkü Erakalın'dan henüz 17 yaşındayken bir film çekimi sırasında yediği tokat olmuştur. 1990'lı yıllarla birlikte, televizyon dizileri çalışmalarına da ağırlık vermeye başlamış, yaptığı bu çalışmalardan en çok ses getiren ve uzun ömürlü olanları, başrollerini Şener Şen'le paylaştığı İkinci Bahar ve Haluk Bilginer ile paylaştığı Tatlı Hayat olmuştur. Filmografi Bugüne kadar 222 filmde rol almıştır. Türkan Şoray ilk televizyon programı olan ve NTV'de yayınlanan, konuklarıyla birlikte kendi sinema kariyerinin konuşulduğu televizyon programı Sinema Benim Aşkım'ı (2010-2011) sunmuştur. Şoray programında sinema oyuncuları ile sinema kariyerini anlatmaktadır. Ödülleri 1964: 1. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu - Acı Hayat 1968: 5. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu - Vesikalı Yarim 1973: 5. Altın Koza Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu - Mahpus 1972: 1. Altın Kelebek Ödülleri - En İyi Kadın Oyuncu 1973: Moskova Film Festivali (Rusya) - Özel Ödül - Dönüş 1973: Ankara Gazeteciler Cemiyeti - Onur Ödülü 1975: Ankara Gazeteciler Cemiyeti - Onur Ödülü 1978: Taşkent Film Festivali - Uluslararası Aytmatov Kulübü Geleneksel Ödülü - Selvi Boylum Al Yazmalım 1987: 24. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu - Hayallerim, Aşkım ve Sen 1990: 2. İzmir Film Festivali - Altın Artemis Onur Ödülü 1991: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı 1992: 8. Bastia Akdeniz Sinemaları Festivali - En İyi Kadın Oyuncu, Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu 1994: 6. Ankara Uluslararası Film Festivali - Emek Ödülü 1994: 31. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu - Bir Aşk Uğruna 1996: 15. Uluslararası İstanbul Film Festivali - Sinema Onur Ödülü 1996: 33. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü 1999: Roma Film Festivali - Büyük Ödül 1999: 2. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali - Kadın Yönetmen Ödülü 2000: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi - Zirvedekiler 2000 Ödülü 2001: Akademi İstanbul - Yılın En Başarılı Sanatçısı Ödülü 2003: SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) Ödülü 2008: 35. Altın Kelebek Ödül Töreni - Altın Kelebek 35. Yıl Özel Ödülü 2009: 14. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri - Sinema Onur Ödülü 2013: Engelsiz Yaşam Vakfı - Türk Sineması Üstün Başarı Ödülü 2013: 11. Türk Film Festivali - Onur Ödülü 2023: 30. Uluslararası Altın Koza Film Festivali - Sinemanın Yüzü Ödülü Kitapları 2012: Sinemam ve Ben (otobiyografi), Türkan Şoray, NTV Yayınları, İstanbul Müzik albümleri 2015: Türkan Şoray Söylüyor Hakkında yazılanlar 1974: Türkân Şoray, Bir Yıldız Böyle Doğdu (belgesel roman), Agah Özgüç, (Göl yayınları, İstanbul) 1997: Sümbül Sokağın Tutsak Kadını (biyografi), Atilla Dorsay, (Remzi Kirabevi, İstanbul, ISBN 975-14-0612-9) 2001: Türkân Şoray (biyografi), Agah Özgüç, (Açıkşehir yayınları, İstanbul, ISBN 975-93383-00) 2010: Türkân Şoray ile Yüz Yüze, Feridun Andaç, (Drahma yayınları, İstanbul) 2014: 50 Yıllık Aşk - Türkan Şoray, Ercan Akarsu, (Esen kitap, İstanbul, ISBN 978-605-4609-40-6) 2015: Sinema Emekçisi - Türkan Şoray, Ercan Akarsu, (Esen Kitap, İstanbul, ISBN 978-605-4609-67-3) 2016: Türkan Şoray Sinemasında Kadın İmgesi, Burak Süme, (İkinci Adam Yayınları, İstanbul, ISBN 978-605-306-127-4) Ayrıca bakınız Türk oyuncu film listeleri Yeşilçam oyuncuları Kaynakça Dış bağlantılar TSA ́de Türkan Şoray Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:1945 doğumlular Kategori:Eyüpsultan doğumlular Kategori:İstanbul doğumlu kadın oyuncular Kategori:Türk kadın sinema oyuncuları Kategori:Türk kadın dizi oyuncuları Kategori

evlet Sanatçıları Kategori:Kabardey asıllı Türkler Kategori:UNICEF iyi niyet elçileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Türkan Şoray

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi