Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı

[bullvar_katip]

Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı veya kısaca TÜSTAV, Türkiye'nin yakın sosyal tarihinin aydınlatılmasına yarayacak belgelerin gün ışığına çıkarılması; toplanması; arşiv olarak düzenlenmesi; araştırma faaliyetlerine açılması ve yayınlanması amacıyla kurulmuş bir tarih ve arşiv kurumudur. Kuruluşu TÜSTAV, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisi (TKP)'nin birleşmesiyle oluşan Türkiye Birleşik Komünist Partisi’nin (TBKP) I. Olağan Büyük Kongresi’nde alınan karar çerçevesinde TBKP Genel Yönetim Kurulu’nun karar ve çalışmalarıyla 1992 yılında kuruldu. 1997 yılında Vakıf Yönetim Kurulu'nun, “Bu Tarih Benim de Tarihimdir” diyen herkesi Vakıf çalışmalarına kurucu unsur olarak katılmaya çağırması neticesinde Türkiye sosyal tarihinin öznesi olmuş değişik çevre ve kişiler, Vakıf çalışmalarına katıldılar. Böylelikle Vakıf çalışmaları 1999 yılından itibaren Türkiye işçi ve sol hareketini kucaklamaya dönük bir içerik kazandı. İşçi hareketleri, barış hareketleri, emek hareketleri gibi pek çok başlıkta yüz binlerce belge tasnif edilerek araştırmacıların kullanımına sunuldu. Faaliyetleri TÜSTAV, ilk döneminde RGASPİ’de (Rusya Devlet Sosyal-Siyasi Tarih Arşivi) bulunan Komintern arşivleri içinden Türkiye Komünist Partisi ve hareketleriyle ilgili belgelere ulaşılması, Türkiye Komünist Partisi’nin Duisburg arşivi adı verilen arşiv malzemelerinin, yayınlarının ve kütüphanesinin korunması ve Türkiye Birleşik Komünist Partisi’yle ilgili olarak basında çıkmış yayınları derlenmesi üzerine çalışmıştır. Amsterdam'da kurulu Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü ile birlikte mikrofilm kopyaları alınan TÜSTAV / Komintern Arşiv Fonu 2000 yılından itibaren dijital olarak araştırmacıların kullanımına sunulmuştur. Arşivde yer alan belgelerden yapılan derlemeler eski Türkçeden transliterasyonları veya yabancı dillerden Türkçeye çevirileri yapılarak 2002 yılından itibaren TÜSTAV Yayınları ve 2007 yılından itibaren Sosyal Tarih Yayınları'ndan yayımlanmıştır. Ayrıca TÜSTAV Arşivi'nde yer alan belgelere dayanılarak hazırlanan pek çok araştırma çeşitli yayınevlerince yayınlanmakta ve akademik dergilerde yer bulmaktadır. TİP, TKP, TBKP, İşçi Hareketleri, Barış Hareketleri, Dava Dosyaları ve Arşiv Fonları oluşturulmuş ayrıca Bulgaristan Devlet Arşivlerinde Ekim 2000’de başlayan çalışmalar, Eylül 2002’de tamamlanarak ve 1.000 sayfayı aşkın belgenin fotokopisi TÜSTAV arşivlerine getirilmiştir. Türkiye'de özellikle darbe dönemlerinde partiler kapatılarak her türlü evrakına el konduğundan, TKP ve TİP merkez arşivleri korunamamıştır. Bu nedenle Rusya, Bulgaristan, Macaristan, Almanya, Fransa, Hollanda gibi değişik ülkelerden ve Türkiye'nin değişik şehirlerinde yaşayan kişilerden bağış yoluyla sağlanan yüz binlerce belgeden hareketle arşiv fonları oluşturulmuştur. 2005’te imzalanan bir protokolle ağırlıklı olarak kuruluşundan 12 Eylül 1980 darbesine kadar geçen dönemde Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve üye sendikalarının arşiv varlığı TÜSTAV’a teslim edilmiş, bu belgeler tasnif edilmiş ve protokol çerçevesinde kullanım hakları TÜSTAV’a bağışlanmıştır . TÜSTAV / DİSK Arşiv Fonu tasnif edilerek DİSK’in kuruluşunun 40. yılında 13 Şubat 2007’de araştırmacıların kullanımına açılmıştır. Vakfın internet sitesinde süreli yayınlar, kütüphane, e-arşiv, afişler ve görsel-işitsel arşiv bölümlerinde dijital ortama aktarılan malzeme araştırmacıların kullanımına sunulmaktadır. Sosyal tarihin bir parçası olarak farklı dönemlerde yayınlanmış kültür, sanat ve edebiyat yayınları da vakıf arşivlerinde yar almakta ve araştırmacıların kullanımına sunulmaktadır. TÜSTAV ayrıca (IALHI) üyesidir. 7-10 Eylül 2016’da Helsinki’de toplanan kongrede, Türkiye’den IALHI üyeliğine kabul edilen ilk kuruluş olmuştur. Emek Tarihi Konferansları Emek Tarihi Konferansları TÜSTAV, DİSK ve Tarih Vakfı iş birliği ile 2012 yılından bu yana düzenlenen bir konferans dizisidir. I. Emek Tarihi Konferansı, Kasım 2013’te “Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Bağlamında, Emek Hareketi Tarihinin Kaynakları” başlığıyla, II. Emek Tarihi Konferansı, Ekim 2015’te “Osmanlı İmparatorluğu’nda İşçi Sınıfının Oluşumu” başlığıyla, III. Emek Tarihi Konferansı, Ekim 2017’de “Emek ve Cumhuriyet: Türkiye İşçi Sınıfı Tarihi’ne Eleştirel Bakışlar, 1923-1980” başlığıyla, IV. Emek Tarihi Konferansı, Aralık 2019’da “Türkiye’nin Yakın tarihinde Emek, Toplum ve Siyaset: 1980-2002” başlığıyla, gerçekleştirilmiştir. TÜSTAV Akademi Seminerleri TÜSTAV Akademi Seminerleri TÜSTAV tarafından düzenlenen seminer dizileridir. Akademi Seminerleri'nin ilki “Türkiye’de Sol, Toplum ve Siyaset Tartışmaları”, ikincisi ise “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kent, Sınıf, Siyaset” başlığı ile gerçekleştirilmiştir. Yayınlar Üzerindeki çalışmalar tamamlanan belge derlemeleri ve araştırmalar 2002 yılından itibaren TÜSTAV Yayınları ve 2007 yılından itibaren Sosyal Tarih Yayınları tarafından yayımlanmaktadır. Ayrıca Sarı Defterler adı verilen dizi ile sosyal tarihin öznesi olan kişilerin grevler, toprak işgalleri, üniversite boykotları, hak ve özgürlük mücadeleleri, mitingler, toplantılar, cezaevleri ve siyasal sürgünlere dair anıları yayımlanmaktadır. Ayrıca Bakınız Komintern TKP TİP TBKP Sosyal Tarih DİSK Tarih Vakfı Dış Bağlantılar TÜSTAV Resmî Sitesi TÜSTAV Twitter Sayfası Kaynakça Kategori:Vakıflar Kategori:İstanbul merkezli vakıflar Kategori:Türkiye merkezli vakıflar Kategori:Tarih kuruluşları Kategori:Türkiye merkezli tarih kuruluşları