Türkiye’de hava kirliliği

[bullvar_katip]

Türkiye’de hava kirliliği en ölümcül Türkiye çevre sorunudur: her yıl on binlerce insan hava kirliliği ile ilişkili hastalıktan ölmektedir. Türkiye'nin farklı kentlerindeki oturan vatandaşlar Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) limitlerden fazla hava kirliliğine maruz kalıyor. Türkiye’de hava kirliliği, ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgilenmektedir. küçükresim|İstanbul 81 ilin asıl hava kirleticileri şu şekilde tespit edilmiştir: 1'inde termik santral, 2'sinde diğer sanayi, 5'inde kara yolu trafiği, 5'inde imalat sanayi, 67'sinde konut ısıtma. Temiz Hava Hakkı Platformu'nun hazırladığı ve 2016-2019 yılları arasındaki istatistikleri baz alan rapora göre, 3 yıl üst üste Türkiye'de havası en temiz olarak ölçülen iller Rize, Artvin, Ardahan ve Tunceliyken; son dört yıl boyunca düzenli olarak yüksek derecede kirli hava soluyan Muş Denizli Ağrı Kayseri Iğdır Tokat Malatya Çorum Erzincan Edirne hava kirliliği sorununun çözülemeyen kronik bir sorun haline geldiği gözlemleniyor. Hava kirliliğin önlememesinin nedenleri olarak; 25 ilde alım gücü düşük vatandaşların kalitesiz kömür kullanımı, 15 ilde arazi şartları, 14 il toplumsal bilincin eksikliği, 6 ilde yetersiz denetim, 6 ilde ateşçi eğitimsizliği, 6 ilde meteorolojik nedenler, belirlenmiştir. Türkiye'de PM2.5'e dair kısıtlama getirilmemiştir limiti belirmemiştir akciğer hastalıklarına neden olur. Kirliliğin Kaynağı Trafik Trafikte solunan kirli hava sonucu her yıl yüz bin'de İstanbul'da 460 Ankara'da ise 410 çocuğa astım teşhisi konuyor. Ev ısınması 2018 itibarıyla Ankara ve bazı şehirlerde fakir muhitlerde ev ısıtmak için hala Türkiye'deki kömür yakılıyor. Kömür yakan termik santraller Greenpeace Akdenize göre Afşin-Elbistan termik santraller ve Soma termik santraller Avrupa'daki termik santrallerinden sağlık için daha fazla tehlikelidir. Bazı kömür yakan termik santraller arasında kükürt dioksit salınımı var, mesela Kemerköy, Afşin-Elbistan, Seyitömer, Kangal ve Çayırhan. Türler Partikül Dünya Sağlık Örgütüne göre bazı şehirlerde partikül seviyesi tehlikelidir. İnsanların sağlığını tehdit eden en zehirli hava kirliliği PM 2,5 kirleticilere dair de herhangi bir kısıtlama Türkiye'deki mevzuatlarda yer almamaktadır. Uçucu organik bileşik İstanbul'daki insanlardan kaynaklanan uçucu organik bileşiklerin ortalama seviyesi Avrupa'daki diğer megakentler gibidir. Fakat seviyeleri değişkendir: genelde maksimuma 10 ppb daha fazla olur. Sera gazlar Türkiye'de yaklaşık üçte bir sera gaz emisyonu kömürden: beşte bir Türkiye'deki kömür yakan enerji santraller kaynaklanır. Konumlar Iğdır'ın hava kirliliği 5 yıldır kronikleşmiş durumda. İstanbul, Bursa, Kocaeli, Hatay ve Bilecik sanayi nedeniyle hava kirliliği yaşamaktadır. Karabük ve Düzce diğer sanayi kolları ana kirleticidir. Sakarya, Aydın, Eskişehir, Malatya ve Kayseri'de kara yolu trafiği, Çanakkale'de termik santral öncelikli kirleticilerdir. Sağlık Göğüs hastalıklarına neden olan PM 2,5 gibi kirleticilere dair de herhangi bir kısıtlama Türkiye'deki mevzuatlarda yer almamaktadır. Masraflar Erzincan'da yapılan araştırmaya göre PM10 hastane masraflarını yükseltiyor. Limitler Üst limit seviyeleri AB'den daha kötüdür. Çözümler İstanbul için trafiğin yoğun olduğu yerleri araçlara düşük emisyon alanı ve Türkiye'nin vergi sisteminin emisyonları da dikkate alacak şekilde revize edilmesi gerekir. Dış bağlantılar OECD Çevresel Performans İncelemeleri̇ TÜRKİYE 2019 Kara Rapor 2020 - Temiz Hava Vakfı HAVA KALİTESİ İNDEKSİ BreatheLife Temiz Hava Hakkı Platformu ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ HAVA KALİTESİ DEĞERLENDİRME VE YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ TMMOB HAVA KİRLİLİĞİ RAPORU – 2019 WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler BBC hava kirliliği Kaynakça Sorun Kategori:Hava kirliliği