türkiye'nin pasalanmaz çelik sorunu

[aysebeyazqbl]

Geçenlerde ilk duyduğumda çok şaşırmıştım ve ufak bir araştırma yapmak isteği hasil olmuştu. Edindigim bilgilere göre 2024 yılı ve hala Türkiye'de paslanmaz çelik üreten bir döküm fabrikası yok. Önemli kavranması açısından paslanmaz çeliğin mutfak araç gereclerinden, tekne imalatına, santral üretiminden, endüstriyel makina parçalarına, araba parçalarında, havacılık ve uzay sanayiine, bina iç ve dış cephesinde, inşaat demirlerinde, aksesuarlarda ve günlük hayatımızda karşılaşabileceğimiz hemen hemen tüm alanlarda kullanıldığını belirtmek önemli. Özellikle dünya çelik üretimine 8. sırada olan (kaynak) bir ülkenin, paslanmaz çelik üretemesinin gerçeği gerçekten içler acısı bir durum. Normal çelik üretiminden 2022 yılında 21 milyar doları aşan bir ihracata imza atan sektör, 2023 yılında 14.9 milyar dolara geriliyor. 2024 yılında ise bir toparlanmanın oldugundan bahsediliyor. Paslanmaz çelik üretimi bizim yapmadığımız ama haddeleme işleminin Türkiye'de yapıldığ tek firma ise Kibar Holding, Pohang Iron and Steel Company (POSCO) ve POSCO Daewoo ortaklığıyla 2011 yılında kuruluyor. Türkiye'nin ilk ve tek paslanmaz çelik soğuk haddeleme tesisi olan POSCO Assan TST Çelik Sanayi A.Ş.'nin ilk yatırım maliyetinin 350 milyon dolar olduğu ve yıllık 300 bin ton üretim kapasitesiyle 2013 yılında üretime başlandığı belirtiliyor (kaynak). Sonra neden motor üretiyoruz diye millet yakınıyor! Moturu geçtim, koca ülke daha paslanmaz çelik üretilmiyor, siz neden bahsediyorsunuz! Tek olumlu gelişmenin, TEİ tarafından vakti zamanında kurulan TEİ Alaşım Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ihtiyaca binaen (motor yaparken ihtiyacin elzem olduğu anlaşılıyor), 2018 yılında başlayan ve 2023 yılında sona eren Dinç projesi. Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) tarafından desteklenen, Akdaş Döküm ve TÜBİTAK-MAM'in ana alt yükleniciliğinde yürüttükleri bu proje, savunma sanayi ve sivil amaçlı havacılık platformlarında kullanılmak üzere ihtiyac duyulan havacılık kalite paslanmaz çelik ve nikel bazlı super alaşımların üretilmesi için başlatılmış (kaynak). LinkedIn sayfasında, Türkiye'nin entegre üretimine gereceklestiren tek butik merkezi olduğu yazıyor. Sonunda teknolojik kazanım elde edildini görüyoruz. Günümüzde teknoloji ve ham maddenin olduğu ama bunun sürdürülebilir bir fabrika için yeterli olup olmadığı tartışılır. Aslında paslanmaz çelik üretilememesinin en büyük sebeplerinden birisinin yatırım maliyetinden kaynaklandığından bahsediliyor. İç piyasanın ihtiyacını karşılayacak (350-400 bin ton) ve yurt dışında piyasalarında rekabet edilebilmesi için bu entegre paslanmaz çelik tesisinin üretim miktarının asgari yıllık bazda 1 milyon ton kapasiteli olması gerektiği ve yatırım maliyetinin yaklaşık 8 milyar dolar olduğu belirtiliyordu. Haliyle, devlet desteği olmadan kimsenin yanaşamayacacağı ölçüde bir yatırım miktarı. Sonuç ne derseniz, paslanmaz çelik konusunda ithalata bağımlı bir ülke oldu Türkiye. Özet bu. Diğer kaynaklar: (kaynak 1) (kaynak 2) (kaynak 3) (kaynak 4) (kaynak 5)