TUSAŞ

[bullvar_katip]

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.), Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır. Tarihçesi ve günümüzdeki durumu Kökeni 1973 yılında Türk Uçak Sanayii AŞ'nin (TUSAŞ) kurulmasına kadar gider. Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ), 28 Haziran 1973 tarihinde Türkiye'nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur. Türk Uçak Sanayii AŞ(TUSAŞ) ve TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) şirketleri 28 Nisan 2005 tarihinde TAI (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ.) çatısı altında birleşmiş olup, TUSAŞ (TAI), tasarım üretim altyapısı ile insan kaynakları yönünden oldukça etkili bir güç oluşturacak ve “Havacılık Merkezi” olarak hizmet verecektir. TUSAŞ’ın hissedarları Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) (%54.49), Savunma Sanayii Başkanlığı (SSM) (%45.45) ve Türk Hava Kurumu (THK) (%0.06)'dur. TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI), 15 Mayıs 1984 tarihinde Türk Ticaret Kanunu ve Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu uyarınca kurulmuştur. 12 Ocak 2005 tarihinde TUSAŞ tesislerinde imzalanan "Hisse Satış Anlaşması" ile TAI'deki Lockheed Martin of Turkey (%42) ve General Electric International (%7) şirketlerine ait hisseler Türk Uçak Sanayii AŞ (TUSAŞ) tarafından satın alınmıştır. TUSAŞ tesisleri 186.000 metrekaresi kapalı olmak üzere toplam 5.000.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuştur. Şirketin Akıncı Hava Üssü’nde bulunan yüksek teknoloji ürünü makine ve teçhizatla donatılmış modern uçak üretim tesisi, parça imalatından uçak montajı, uçuş testleri ve teslimine kadar geniş üretim kabiliyetlerine sahiptir. TUSAŞ kalite sistemi dünyaca kabul görmüş NATO AQAP-110, ISO-9001:2000, AS EN 9100 ile AECMA-EASE standartlarını karşılamaktadır. TUSAŞ'ın mevcut deneyimi F-16 Savaşan Şahinler, CN-235 hafif nakliye/deniz karakol/gözetleme uçakları, SF-260D eğitim uçakları, Cougar AS-532 arama kurtarma (SAR), silahlı arama kurtarma (CSAR) ve genel maksat helikopterlerinin ortak üretiminin yanı sıra, kendi tasarımı olan insansız hava aracı, hedef uçağı ve zirai ilaçlama uçağı gibi ürün geliştirme programlarını kapsamaktadır. TUSAŞ’ın ana faaliyet alanları arasında Türkiye ve bölgedeki diğer ülkelerin envanterinde bulunan sabit ve döner kanatlı askerî ve ticari hava platformlarının modernizasyon, modifikasyon ve sistem entegrasyonu programları ile satış sonrası hizmetleri de bulunmaktadır. Hv.K.K. F-16’larının elektronik harp ve yapısal tadilatları, S-2 Tracker deniz karakol uçaklarının yangın söndürme uçağına dönüştürülmesi, CN-235 uçağı ve Black Hawk Helikopteri’nin Özel Kuvvetler için modifikasyonları, Cougar AS-532 helikopterinin modernizasyonu, S-70 helikopterinin dijital kokpit modifikasyonu, CN-235 platformlarının Dz.K.K. ve S.G.K.’nın Deniz Karakol/Gözetleme görevleri için yapısal ve aviyonik modifikasyonu ile B737-700 uçağının Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı’na (HİK) dönüştürülmesindeki tüm yapısal tadilatları ile sistem entegrasyon faaliyetleri bulunmaktadır. TUSAŞ, 1984 yılında serüvenine çok az kişiyle başladı, askerî projelerden kazandığı deneyimleri ticari projelere aktararak, bugün 3000'in üstünde kalifiye çalışanı ve 50’ye yakın farklı projesi ile bir Dünya Şirketi olma hedefine ulaştı. TUSAŞ ayrıca, Millî Sanayi Kuruluşu olarak Airbus Military’ye ortak olup, Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere, İspanya, Belçika ve Güney Afrika havacılık firmalarıyla birlikte A400M uçağının tasarım ve geliştirme faaliyetlerine katılmaktadır. [[Dosya:Maquette TF-X Le Bourget 2019.jpg|küçükresim|sol|220px|TUSAŞ'ın yürüttüğü en önemli proje: Milli Muharip Uçağın 1:1 ölçekli modeli, Paris Havacılık Fuarı, 2019]] Dünyadaki son teknolojik gelişmeleri yakından izleyerek havacılık alanında öncü kuruluşlar arasında yer almaya kararlı olan TUSAŞ, Türkiye'de 21. yüzyılda yeni ufuklar açmayı hedeflemektedir. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) şirketi, 3 Kasım 2005 senesinde RUAG Aerospace (RA) ile imzalanan bir antlaşma gereğince, Airbus A380 uçağı için tam sipariş adeti kadar, D-Nose Panel Gerdirme Kabuklarını Türkiye ́de kendi tesislerinde üretecektir. TUSAŞ tarafından son yıllarda artık Türkiye için dış kaynaklardan bağımsız özgün tasarım hava araçları da yapılmaya başlanmıştır. Bunlardan ilki TUSAŞ ZİU adlı zirai ilaçlama uçağı tamamen TUSAŞ tarafından tasarlanmış ve uçmuştur. Bunu takiben yürülükte pek çok özgün tasarım projesi mevcuttur. 2008 yılı itibarı ile Gözcü (antiterör amaçlı insansız gözlem uçağı), Keklik ve Turna-g (her ikisi de avcı pilotları için hedef uçak) insansız uçakları TUSAŞ tasarımı ve üretimi uçaklar olarak Türk Hava Kuvvetleri envanterinde yer almaktadır. Gözcü'nün yeni bir modeli hâlen tasarlanmaktadır. İnsansız hava araçları dışında HÜRKUŞ adlı bir eğitim uçağı (jet uçağı ile aynı kontrollere sahip ama jet motoru içermeyen düşük işletme maliyetli bir eğitim uçağı) tasarımı ve geliştirilmesi tamamlanmış seri üretimine başlanmıştır. Taktik amaçlı insansız hava aracı ANKA'nın geliştirilmesi devam etmektedir. T-38 ve C-130 Hercules uçaklarının yenilenmesi gerçekleştirilmektedir. Göktürk-1 keşif ve gözlem uydusunun TÜBİTAK UZAY ile birlikte entegrasyonunun gerçekleştirildiği Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi (USET), TUSAŞ'a bağlı olarak işletilmektedir. Türk Havacılığının en gelişmiş parçalarından biri olan TUSAŞ, aynı zamanda sektörün lokomotifi konumundadır. Türkiye'nin aviyonik entegrasyon merkezi konumundaki TUSAŞ, bu alandaki rekabet gücünü her geçen gün arttırmaktadır. Kurum aynı zamanda Teknofest İstanbul'un paydaşlarından biridir. Görüş ve görev [[Dosya:TaiIDEF2015.JPG|küçükresim|IDEF 2015 fuarında ANKA insansız hava aracı standı]] [[Dosya:TaiIDEF2015 (11).JPG|küçükresim|T-129 ATAK helikopteri]] [[Dosya:TaiIDEF2015 (8).JPG|küçükresim|Göktürk 2 uydusu modeli]] TUSAŞ’ın görüşü; her tür hava ve uzay aracının tasarım, üretim ve desteğini sağlayacak kabiliyete ulaşarak dünya markası olmaktır. TUSAŞ’ın görevi; Türkiye’nin ve yurt dışı müşterilerin askerî ve sivil havacılık ve uzay sistem ihtiyaçlarını karşılayacak tasarım dâhil teknoloji ve kabiliyetleri geliştirmek; sürekli iyileştirmelerle küresel rekabet ortamında pazar payını artırmak; ülkesi, müşterileri, ortakları, tedarikçileri ve çalışanları için değer yaratmaktır. İşleri ve tasarıları Türk Hava Kuvvetleri F-16'ları için elektronik harp sistemi güçlendirme ve yapısal tadilat işleri Pakistan Hava Kuvvetleri'ne ait 42 adet F-16 Blok-15'in Blok-50 seviyesine yükseltilmesi işi Ürdün Kraliyet Hava Kuvvetleri F-16'ları için sistem yenileştirme işi S-2E Tracker modeli deniz karakol uçaklarının yangın söndürme uçağına dönüştürülmesi işi Özel Kuvvetler Komutanlığı'na ait CN-235 ve UH-60 Black Hawk değişiklikleri Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için CN-235 uçaklarının Deniz Gözlem ve Karakol Uçağı'na dönüştürülmesi Eurocopter AS-532 yenileme ve sistem yükseltimi S-70 helikopterleri kokpit camı güçlendirmesi işi Barış Kartalı Projesi için B737-700 uçaklarının Havadan erken uyarı ve kontrol uçağına dönüştürülmesi işi Türk Hava Kuvvetleri C-130 uçakları için aviyonik sistemlerinin yükseltilmesi Müşterek Taarruz Uçağı projesi için F-35 Lightning II uçağının ön orta gövde üretimi Avrupa'da yapılan Airbus A400M askerî nakliye ve tanker uçaklarının tasarım, geliştirme ve üretimine ortaklık Türk Hava Kuvvetleri T-38 uçakları için aviyonik sistemlerinin yükseltilmesi Türk Hava Kuvvetleri'nin Taktik-Taarruz-Saldırı Helikopteri T-129'un tasarım, geliştirilme ve üretiminde AgustaWestland ile ortaklık EASA CS-23 sertifikasına sahip HÜRKUŞ adlı Türk başlangıç ve temel eğitim uçağının tasarım, geliştirilme ve üretimi Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri ATAK-2 tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi 10 Ton Sınıfı Genel Maksat Helikopteri TUSAŞ T-925'in tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi Anka İHA tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi Anka-3 insansız savaş uçağı tasarımı ve geliştirilmesi Anka-Aksungur İnsansız Hava Aracı tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi Göksungur Jet Motorlu İHA tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi Turna Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi Şimşek Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi Airbus A350 yolcu uçaklarının kanatçık tasarım ve imalatı Hürjet Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi Millî Muharip Uçak projesi kapsamında TUSAŞ Kaan tasarımı, geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi Very Light Aircraft (VLA (ODTÜ-İTÜ)) tasarımı ve geliştirilmesi ve ilerleyen süreçte üretimi Airbus A320 uçaklarının 18 ve 19 numaralı gövde panelinin üretimi Airbus A330 kuyruk dümeni üretimi Süper Şimşek Hedef Uçak Sistemi tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi Ayrıca bakınız TEI Kaynakça Dış bağlantılar Türk Havacılık ve Uzay Sanayi AŞ internet sitesi Kategori:Türk Silahlı Kuvvetleri Kategori:İnsansız hava aracı üreticileri Kategori:Türkiye'nin uçak üretici firmaları Kategori:Türkiye merkezli savunma şirketleri Kategori:Türkiye merkezli havacılık ve uzay şirketleri Kategori:Hava aracı üreticileri Kategori:Helikopter üreticileri Kategori:Türkiye merkezli bilişim şirketleri Kategori:1984'te Türkiye'de kurulan oluşumlar Kategori:Türkiye merkezli devlet şirketleri Kategori:Ankara merkezli şirketler