Tütenocak, Şenkaya

[bullvar_katip]

Tütenocak, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir mahalledir. Tarihçe Tütenocak köyünün adı Ahrisi (ახრისი) veya Ahriz'dir. Bu yer adı zaman içinde Türkçe kaynaklarda Ehriz (اهریز) biçimini almıştır. Oysa 1914 (R. 1330) tarihli Erkan-i Harbiye-i Umumiye haritasında "Âhris" (آهریس) olarak geçer. Ahrisi veya Ahriz köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün bugünkü sınırları içinde tespit edilmiş olan megalit yapı ve kilise kalıntıları, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ahriz köyü, Osanlıların eline geçmesinden yaklaşık 25 yıl sonra, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Oltu sancağına bağlı Kop (Kvabi) nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tarihte köyün nüfusu 8 haneden oluşuyordu. Bu hanelerden üçü Hristiyandı ve beşi Müslüman olmuştu. Ahriz köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlıydı ve bu tarihte köyde mevcut 13 hanede 48 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Ahriz köyünün nüfusunun yaklaşık 96 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Ahriz köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin de Ahriz (Ахрисъ) adıyla kaydettiği köy, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 yılındaki nüfus tespitinde köydeki 15 hanede, 38'i erkek ve 44'ü kadın olmak üzere 82 kişi yaşıyordu. 4 hanede 7'si kadın ve 7'si erkek olmak üzere 14 Kürt, 11 hanede 31'i erkek ve 37'si kadın olmak üzere 68 Türk yaşıyordu. Ahriz köyünün nüfusu 1896 yılında 96 kişiye, 1906 yılında ise 155 kişiye yükselmiştir. Ahris köyünün 1928 tarihli Osmanlıca köy listesindeki kaydı "Ehriz" (اهریز) biçiminde okunmuştur. Bu tarihte Ehriz Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı Kosor nahiyesinin köylerinden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında "Ehris" olarak kaydedilmiş olan köy, Kars vilayetinin Sarıkamış ilçesinin Bardız nahiyesine bağlanmıştı. Bu tarihte nüfusu 249 kişiden oluşuyordu. 1946 yılında Şenkaya kazası kurulunca, Bardız nahiyesi ve Ehris köyü bu kazaya bağlandı. Ahris veya Ehriz Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Tütenocak olarak değiştirilmiştir. Tütenocak köyünün nüfusu 1965 yılında 297 kişide oluşuyordu ve bu nüfus içinde 162 kişi okuma yazma biliyordu. Coğrafya Tütenocak köyü Erzurum il merkezine 190km, Şenkaya ilçe merkezine 10km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar YerelNet Kategori:Şenkaya'nın mahalleleri