Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması (Tuva Türkçesi: Тывa республикaзынын кожууннaры, Rusça: Административно-территориальное деление Тывы ) — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir. İdari bölünüşün dizimi Baytayga Batı Hemçik Doğu Hemçik Küçük Hem Başkent Kızıl Gümüş Tayga Övür Biihem Sütgöl Tandı Teregöl Teshem Toju Büyük Hem Yenigöl Yedigöl Ersin Cumhuriyetin büyük şehirleri: Kızıl (Кызыл) (başkent) Ak Toprak (Ак-Довурак) İlçeler (kojuunlar): Barıın-Hemçik 9 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Bay-Tayga 7 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Çaa-Höl 4 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Çedi-Höl Şehir-tipi yerleşimler ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Hovu-Aksı 5 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Doğu-Hemçik Şehir ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Çadaana (Чадаана) 11 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Erzin 6 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Kaa-Hem (Каа-Хемский) 11 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Kızıl Şehir-tipi yerleşimler ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Kaa-Khem , Kızıl (Каа-Хем) 9 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Möngün-Tayga (Мөңгүн-Тайга) 2 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Övür 6 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Biy-Hem (Бии-Хем) Şehir ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Turan (Туран) 7 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Süt-Höl (Сүт-Хөл) 7 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Tandı (Таңды) 8 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Tere-Höl 1 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Tes-Hem 8 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Toju (Тожу) 6 sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Uluğ-Hem Şehir ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler.: Şagaan-Arıg (Шагаан-Арыг) 9 tane sumon ilçenin yetkisi altında bulunan yerleşim birimi, beldelik idareler. Son idari yapılanma ve istatistikleri Tarih 18. asırda Tuva ülkesini işgal eden Çin, ülkeyi 4'e ayırdı ve her birine kojuun (bölge, ilçe, rayon) adlandırması verdi. Oyun boyunun bölgesi (Tesingol, Oyunnar), Toju boylarının bölgesi (Toju koşun), Salçak boyunun bölgesi (Hemgol) ve Hasut boyunun bölgesi (Hubsugol). 1808 yılında Heçik koşun (kojuun) kuruldu. 1878 yılında Hubsugol koşun Kuzey Moğolistan'da kaldı. 20. yüzyıl başlarında bölünüm 7'ye ulaştı: Beyse (Бейсэ-хошун), Daa (Даа-хошун), Maadı (Маады), Oyunlar (Оюннар), Salçaklar (Салчак), Tojulular (Тоджинский) ve Çoodu(Чооду). 20. yüzyıl başlarında Tuva ülkesi Kuzey Moğolistan'ın genel idaresine bağlandı. Koşun (Kojuun) denilen ilçe şeklindeki yönetimler sumon adlı büyük köy şeklindeki yönetimlere ayrılırken, sumonlar da arban adlı küçük köylere ayrılır. Ayrıca bakınız Tuva Cumhuriyeti şehirleri Kaynakça Dış bağlantılar Tarih boyunca Tuva Cumhuriyetinin İdari yapılanması (1756—1987)