Ukrayna milliyetçiliği

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

[[Dosya:Flag of Ukraine.svg|küçükresim|Ukrayna bayrağı]] Ukrayna milliyetçiliği, Ukraynalıları tek bir ulus devlet çatısı altında toplamayı amaçlayan bir ideolojidir. Halihazırdaki Ukrayna devletinin çok köklü bir geçmişi olmasa da kimi tarihçiler Kiev Knezliği'ni Ukrayna'nın ilk nüvesi kabul eder. Ukrayna milliyetçiliğinin kökeni ise Bohdan Hmelnitski önderliğinde Polonya-Litvanya Birliği'ne karşı gerçekleşen isyana dayanmaktadır. Kazak milliyetçiliği Kazaklar, Ukrayna milliyetçiliğinin yeşermesinde önemli bir rol sahibidir. Hem Kazak hareketinde hem de Ukrayna milliyetçiliğinde baskın bir isim olan Bohdan Hmelnitski, 17. yüzyılın ortalarında Zaporojya Kazakları'nı Polonya'ya karşı örgütleyerek Hmelnitski Ayaklanması'nı yönetmiştir. Bununla birlikte Hmelnitski, Kazaklar arasında 15. yüzyıldan beri uygulanan bir demokrasiyi de hayata geçirdi. Hmelnitski tüm Rutenya halkının kurtuluşundan söz etti. Yapılan son araştırmalar Rutenlerin daha önce var olduğunu doğrular niteliktedir. Günümüzde Ukrayna'da Hmelnitski, ülkenin atası olarak anılmaktadır. Kazak milliyetçiliğinin bir diğer önemli figürü Hetman Ivan Mazepa, 18. yüzyılın başında, Ukrayna kültürü ve tarihine odaklanan büyük finansal katkılarda bulunmuştur. Kiev'deki Azize Sofya Katedrali'nin yenilenmesi ve 1694'te Kiev-Mohıla Akademisi Ulusal Üniversitesi'nin kurulması onun sayesinde olmuştur. Siyaseten Mazepa yalnızca köylülerden kısmi bir destek görmüştür. Edebiyatta Ukrayna milliyetçiliği Ukrayna tarihinin en belirgin figürlerinden Ukraynalı şair Taras Şevçenko, 19. yüzyılda bağımsız ve egemen bir Ukrayna idealini dillendirmiştir. Şevçenko, halkına kültürel uyanış ilhamı vermek ve adaletsizliğe başkaldırmak için şiiri kullandı. Şevçenko, 47. doğum gününden bir gün sonraya denk gelen 10 Mart 1861'de Sankt-Peterburg'da öldü. O, dünyanın dört bir yanındaki Ukraynalılar tarafından ulusal kahraman olarak görülmektedir. Şiir kitabı Kobzar, 20. yüzyılın başlarında İncil'in ardından en çok okunan kitap olmuştur. Ukrayna'nın ulusal ve kültürel anlamda dirilişinin simgelerinden biri olagelmiştir. Şevçenko'nun yanı sıra birçok şair Ukraynaca yazmıştır. Bunların arasından Volodimir Sosyura Ukrayna'yı Seviyorum şiirinde bir ulusun kendi şiirine saygı duymadan diğer uluslardan saygı göremeyeceğini belirtmiştir. 20. yüzyılda Ukrayna milliyetçiliği Birinci Dünya Savaşı [[Dosya:Ukrainian-nationalism-1920.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ukrainian-nationalism-1920.jpg|küçükresim|Ukrayna Tugayı tarafından basılan bir kartpostal, "Birleşik Ukrayna hem Polonya'ya hem de Rusya'ya direniyor", 1920]] Rus İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte, Kiev'de Ukraynalı İlerlemeciler Derneği'nin (TUP) girişimleriyle siyasi, kültürel, toplumsal ve mesleki örgütlenmeleri kapsayan bir oluşum kuruldu. Tsentralna Rada denen oluşuma tarihçi Mihaylo Hruşevski başkanlık etti. 22 Ocak 1918'de Tsentralna Rada, Ukrayna'nın bağımsızlığını ilan etti. Bu bağımsızlık Lenin önderliğindeki Rus hükûmeti, Merkezi Güçler ve diğer devletler tarafından tanındı. Ancak devlet, Denikin'in Beyaz muhafızları, Kızıl Ordu'dan gelen baskılar, Almanya ile İtilaf devletlerinin müdahalesi ve Nestor Mahno gibi yerel anarşistlerin isyanı sonucu varlığını koruyamadı. bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Map_of_Ukraine_(postcard_1919).jpg|küçükresim|1919'da basılan bir kartpostala göre Ukrayna'nın elinde tuttuğu bölgeler İki savaş arası dönemde Ukrayna Sovyeti Bolşevik yönetimi Ukrayna'da hüküm sürerken, erken dönem Sovyet hükûmetinin eski Rus İmparatorluğu'nun ulusal hareketlerini teşvik etmek için kendi nedenleri vardı. 1930'ların başında Bolşevikler Korenizasyon (yerelleştirme) politikası olarak bilinen tavizler vererek Ukrayna kültürünün canlanmasına neden oldu. Bu yıllarda Ukraynalaştırma politikası uygulamaya kondu. Ülkede Ukrayna ulusal düşüncesi giderek yayılmaya başladı. Hatta ülkenin karışık nüfusa sahip güney ve doğusunda da kendine taraftar buldu. Bu bölgeler Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin parçası olmuştur. Bu yıllarda Sovyetler'de din karşıtı kampanyalar sürmesine rağmen Ukrayna'nın ulusal Ortodoks Kilisesi olan Ukrayna Otosefal Ortodoks Kilisesi kuruldu. Kilise, başlangıçta Rus İmparatorluğu'nun mihenk taşı olması bakımından rejim değişikliğine muhalefet edeceği düşünülen Rus Ortodoks Kilisesi'ni bastırma amacıyla Bolşevikler tarafından desteklendi. Kilise, çoğunluğu köylü olmak üzere büyük bir takipçi kitlesi kazandı. Bu olaylar Ukraynalılar arasında milliyetçiliğin yayılmasıyla sonuçlandı. Bu da, Ukraynalıların uluslarına bağlılıklarının Sovyetler'e olan bağlılıklarını engelleyeceğini düşünen Josef Stalin'i endişelendirdi. "Ukraynalı burjuva milliyetçiliği" ülkenin birinci sorunu oldu ve Sovyetler'in Ukrayna politikası yüz seksen derece değişti. Ukraynalaşma politikası kanla ve açlığa mahkum ederek sonlandırıldı. İki savaş arası dönemde bugünkü Batı Ukrayna I. Dünya Savaşı'nın ardından, bugün Batı Ukrayna'ya bağlı olan bölgeler Polonya'nın eline geçmiştir. Tadeusz Hołówko, Ukrayna Milliyetçiler Örgütü tarafından 29 Ağustos 1931'de Truskavets'te öldürüldü. Bronisław Pieracki ise 15 Haziran 1934'te aynı örgüt tarafından infaz edilmiştir. İkinci Dünya Savaşı 1941'de Sovyetler Birliği ile Nazi Almanyası arasında savaş patlak verince, birçok Ukraynalı milliyetçi bunu tekrar bağımsız devlet kurmak için bir fırsat olarak gördü. Bu nedenle de Ukrayna Gönüllü SS Tümeni kuruldu. Birçok savaşçı Nazilere kurtarıcı gözüyle bakıyordu ve çoğu hayal kırıklığına uğradı. Bunun üzerine Almanlara, Sovyetler'e ve Polonyalılara karşı savaşmak için Ukrayna İsyan Ordusu kuruldu. Savaş döneminde "Ukrayna Ukraynalılarındır" önermesini ortaya koymak için İsyan Ordusu ve Milliyetçiler Örgütü canla başla savaştı. 1943'te Polonyalı nüfusa yönelik sürgün ve katliam politikası benimsendi. Polonyalılara yönelik etnik temizlik opeasyonu Şubat veya ilkbaharın erken dönemlerinden 1944'ün sonuna kadar sürdü. 11 Temmuz 1943, katliamların en öldürücü günlerinden biriydi. İsyan Ordusu köy köy Polonyalı sivillerin üzerine yürüyor ve onları öldürüyordu. O gün İsyan Ordusu 99 köye saldırdı. Ertesi gün ise bunlara 50 köy daha eklendi. 30 Haziran 1941'de Stepan Bandera liderliğindeki OUN, bağımsız Ukrayna devletini ilan etti. Bunun üzerine, Nazi ordusu Ukrayna üzerine yürüyerek Bandera'yı tutukladı ve Bandera 1941'den 1944'e kadar hapiste kaldı. bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ukrainian-nationalist-1941.jpg|sol|küçükresim|Ukraynalı milliyetçiler 1941'de özgür bir Ukrayna için Sovyetler Birliği'ne karşı gösteri düzenliyor. İsyan Ordusu Polonyalılara, Nazilere ve Sovyetler'e karşı savaşını sürdürürken kendini Milliyetçiler Örgütü'nün silahlı kanadı olarak görmüş ve bağımsız bir Ukrayna'yı kendine yegane hedef olarak seçmiştir. İsyan ordusu Ukrayna tarihinde ve Ukrayna bağımsızlık düşüncesinde sembolik bir öneme sahiptir. Ancak Sovyet tarih yazımında grup isyancı veya terörist olarak görülmüştür. Ukrayna asıllı Kanadalı tarihçi Serhiy Yekelçik 1943 ila 1944 yılları arasında Volhinya ve Chełm bölgelerinde 35 bin Polonyalı sivil ve bilinmeyen sayıda Ukraynalı sivilin İsyan Ordusu ile Polonyalı militanlar arasında karşılıklı etnik temizliğe kurban gittiğini yazıyor. Niall Ferguson ise 80 bin Polonyalı'nın Ukraynalı milliyetçiler tarafından katledildiğini yazdı. Norman Davies, öldürülen Polonyalı sivillerin sayısının 200 bin ila 500 bin arasında olduğunu öne sürerken Timothy Snyder, Ukraynalı milliyetçilerin Volhinya'da 40 bin ila 60 bin arasında Polonyalı sivili öldürdüğünü iddia etti. Bağımsız devletin kuruluş ilanı (1991) 24 Ağustos 1991 günü Ukrayna Yüksek Şurası, Ukrayna'nın Sovyetler Birliği'nden ayrıldığını ve egemen devlet olduğunu bildirdi. Kaynakça Kategori:Ukrayna'da toplum Kategori:Ukrayna'da siyaset Kategori:Avrupa'da milliyetçi hareketler Kategori:Bağımsızlık hareketleri Kategori:Ukrayna milliyetçiliği

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Ukrayna milliyetçiliği

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi