Ülke veya bölgeye göre hayvan hakları

[bullvar_katip]

Hayvan hakları, ülkeye veya yargı yetkisine göre büyük ölçüde farklılık gösterir ve insanlar dışında kalan hayvanların duyumunun yasal olarak tanınmasından hayvan refahına bakılmaksızın şiddet karşıtı yasaların mutlak yokluğuna kadar her şeyi kapsar. 1978 yılında BM tarafından kabul edilen Evrensel Hayvan Refahı Bildirgesi insan dışı hayvanların duyumuna ve insanalrın onlara karşı sorumluluklarına tanıyan ilk uluslararası karardır. Kasım 2019 itibarıyla 32 ülke resmî olarak insan dışı hayvanların duyumunu tanımaktadır. Bu ülkeler Almanya, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kuzey Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Şili, Yeni Zelanda ve Yunanistan'dır. Tarihçe Hayvan haklarıyla ilgili ilk karar, Birleşmiş Milletler tarafından 1978 yılında kabul edilen hayvanların duyumunu ve onlara karşı insan sorumluluklarının önemini tanıyan Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesidir. Günümüzde, Great Ape Projesi Birleşmiş Milletler'in, üç temel hakkın; yani yaşama hakkı, bireysel özgürlüğün korunması ve işkencenin yasaklanması haklarının insansı büyük maymunlar için de korunması amacıyla bir Büyük İnsansı Maymun Hakları Bildirgesi yayınlaması için kampanya yürütmektedir. 2021 yılı itibarıyla bilimsel araştırmalar için büyük insansı maymunların kullanılması, ilki 1997 yılında Birleşik Krallık olmak üzere Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda'yı içeren toplam 29 ülkede yasaktır. Avusturya, 2006 yılında çıkarttığı yasayla küçük insansı maymunlar üzerinde de deneyleri yasaklayan dünyadaki tek ülkedir. 2007 yılında Lizbon Antlaşmasıyla'nın imzalanması ile birlikte Avrupa Birliği'nde hayvanlar eşya statüsünden çıkıp "sezileri olan" varlıklar olarak tanımlanmış ve çeşitli ülkelerde hayvanları koruma kanunlarında düzenlemelere gidilmiştir Avrupa ülkelerinde hayvana şiddet “suç” olarak tanımlanır ve cezai yaptırımlar ülkeden ülkeye değişir. Örneğin Hollanda'da hayvan hakları 2011’de kabul edilen bir kanun ile korunmakta ve hayvanlara karşı işlenen suçlarda üç yıla kadar hapis ve para cezasına çarptırılmaktadır Almanya'da da geçerli bir nedeni olmadığı sürece bir canlıyı öldüren veya canlıya acı çektiren kişiler 5 ila 25 bin avro arasında para cezasına para cezasına ya da üç yıla kadar hapse çarptırılmaktadırFransa Medeni Kanunu’na göre hayvanlar bilinç sahibi ve sezileri olan canlılar olarak kabul edilir ancak hayvanlara karşı suçlar mal kanunlarının altında işlem görür; ayrıca yasa sadece evcil hayvanları korur. Evcil bir hayvana herhangi bir istismarda bulunan kişilere iki yıl hapis ile 30 bin avro para cezasıyla çarptırılır. Hayvanı sokağa terk etme cezası ise oldukça ağır ve kötü muameleyle aynı kategoride değerlendiriliyor ve Fransa’da hayvanı sokağa terk eden kişi 30 bin avro para veya 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Sirklerde hayvan istismarını ve hayvanlara zarar verilmesini yasaklayan ilk ülke, 2009 yılında bu yasağı yürürlüğe koyan Bolivya'dır. Amerika Birleşik Devletleri, dünyada tüketim amacıyla atların öldürülmesini yasaklayan tek ülkedir. Hindistan ise bazı eyaletlerinde geçerli olan yasayla, tüketim amacıyla ineklerin öldürülmesini yasaklayan tek ülkedir. 2014 yılında, Hindistan'ın Gucerat eyaletinde bulunan Jainizm'de önemli olan Palitana şehri, dünyada yasal olarak vejetaryen olan ilk şehir oldu. Et, balık ve yumurta alıp satmanın yanı sıra balıkçılık ve hayvan yetiştiriciliği gibi bunlarla ilgili işler de yasaklandı. Küresel hayvan hakları haritaları Genel Gıda üretimi Kıyafet ve kozmetik Eğlence Diğer Hayvan haklarıyla ilgili başlıca kanunlar Ayrıca bakınız İnsan hakları Hayvan hakları savunucuları listesi Notlar Kaynakça Kategori:Hayvan hakları Kategori:Hayvan refahı Kategori:Biyoetik Kategori:Siyasi hareketler Kategori:Toplum listeleri Kategori:Hukuk listeleri Kategori:Karşılaştırmalar Kategori:Ülkelerine göre hayvan hakları