Uluslararası Uzay İstasyonu

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ, ), alçak Dünya yörüngesine yerleştirilmiş bir uzay üssü, başka bir tabirle üzerinde yaşanabilen yapay bir uydudur. Bir araya getirilen modüllerin birleştirilmesiyle inşa edilmiş olan istasyonun ilk kısmı 1998 yılında fırlatılmıştır. İstasyonun yapısı temel olarak basınçlı modüller, destekleyici dış iskelet ve güneş panellerinden meydana gelmektedir. Dünya yörüngesinde bulunan en büyük yapay uydudur. Uygun saatlerde yeryüzünden bakıldığında çıplak gözle görülebilmektedir. UUİ, deneyler için uzay ortamı ve düşük yer çekimi ortamı sağlayan bir laboratuvar merkezidir. Mürettebatın biyoloji, fizyoloji, fizik, kimya, astronomi, meteoroloji ve daha birçok dalda deneyler yapmasına olanak verir. İstasyon ayrıca Ay ve Mars görevlerinde kullanılması planlanan ekipman ve sistemlerin, kullanım öncesi uzayda test edilmeleri için çok uygun bir ortam sağlar. Uzaydaki en uzun kesintisiz olarak insan bulundurma rekorunu elinde tutan istasyon, Keşif 1 mekiğinin 2 Kasım 2000 tarihinde istasyona varmasından bu yana, uzay mürettebatını gündür kesintisiz olarak barındırmıştır ve barındırmaya devam etmektedir. Bir önceki rekor, 3644 gün ile Sovyet uzay istasyonu Mir'e aitti. UUİ, bugüne kadar 15 farklı milletten astronot ve kozmonota ev sahipliği yapmıştır. Uluslararası Uzay İstasyonu programı, beş katılımcı uzay kuruluşu tarafından oluşturulmuş ortak bir projedir, bu kuruluşlar ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, Rusya Federal Uzay Ajansı, Japonya Uzay Araştırma Ajansı, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı'dır. İstasyonun mülkiyet ve kullanım hakları hükûmetler arası antlaşmalar ve sözleşmelerle belirlenmiştir. İstasyon, Rus Yörünge Bölümü ve Amerika Birleşik Devletleri Yörünge Bölümü olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. İstasyonun yörünge yüksekliği 330km ila 435km arasında değişmektedir. İstasyon zamanla azalan irtifasını arttırmak için Zvezda modülünün motorlarını veya ziyaretçi uzay araçlarını kullanır. Bir günde Dünya çevresinde 15,5 tur atar. ABD'nin bütçe arttırımına gitmesi sonucunda istasyonun görev süresi 2020 yılından 2024 yılına kadar uzatılmıştır, 2028 yılına uzatılması ise muhtemeldir. Şu an projeye destek vermekte olan ve 2020 yılına kadar projeye destek vereceğini açıklayan Rusya, Almanya, Fransa, Japonya ve Kanada gibi ülkelerin bu uzatmalı bütçeye katkı yapıp yapmayacakları henüz belirsizdir. Rusya Federal Uzay Ajansı, Uluslararası Uzay İstasyonu emekliye ayrılmadan önce istasyonu kullanarak, OPSEK adında yeni bir istasyon yapılması için teklif vermiştir. UUİ, bugüne kadar inşa edilen, içerisinde personel barındıran dokuzuncu istasyondur. Rusya, 2024 yılından sonra Uluslararası Uzay İstasyonundan ayrılacağını duyurdu. NASA 2022 Ocak ayında, UUİ'nin ömrünün Ocak 2031'e kadar uzatılacağını, sonrasında yörüngeden çıkarma modülü kullanılarak yörüngesinden çıkarılması ve kalıntıların Güney Pasifik Okyanusu'nun uzak bir bölgesine yönlendirilmesinin planlandığını duyurdu. Amaç küçükresim|sol|Zvezda modülünden güneşin doğuşu. [[Dosya:Tracy Caldwell Dyson in Cupola ISS.jpg|küçükresim|sol|Tracy Caldwell Dyson, İstasyon'dan dünyaya bakıyor, 2010]] ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi ile Rusya Federal Uzay Ajansı arasındaki orijinal ortak niyet bildirgesine göre Uluslararası Uzay İstasyonunun bir laboratuvar, gözlemevi ve fabrika olması planlanmıştı. Ayrıca gelecekteki Ay, Mars ve çeşitli astroid görevleri için ulaşım, bakım ve ara üs olarak hizmet vermesi de planlanmıştı. 2010 yılı ABD ulusal uzay poliçesinde, istasyona mevcut görevlerine ek olarak ticari, diplomatik ve eğitim amaçlı görevler verilmiştir. Bilimsel Araştırma Uluslararası Uzay İstasyonu başka bir mekânda gerçekleştirilemeyecek araştırmaların gerçekleştirilmesi için ortam görevi görmektedir. Küçük, insansız uzay araçları, yer çekimsiz ortam ve uzaya maruz kalma işlemleri için ortam sağlarken istasyonlar onlarca yıl sürebilecek deneylere ev sahipliği yapabilir. Bu sayede insanlı uzay mekiklerinin kapasitelerinin ötesine geçebilen bir ortam teşkil edilmiş olur. Mikro yer çekimi Uluslararası Uzay İstasyonu, Dünya'nın yer çekiminden etkilenmektedir. Yer çekimi Dünya yüzeyinden daha az olmasına rağmen sıfır değildir. Fakat istasyon yörüngede devamlı hareket hâlinde olduğu için, yer çekimi merkezkaç kuvveti ile dengelenmektedir. Araştırmacılar, bu ağırlıksızlığa yakın ortamın gelişim, büyüme, evrim ve bünye işlevleri üzerindeki etkilerini incelemektedir. NASA mikro yer çekiminde 3 boyutlu insansı dokuların nasıl oluştuğu üzerinde araştırmalar yapmak istemektedir. Keşifler UUİ, Ay'a ve Mars'a yapılması planlanan uzun-süreli insanlı seyahatler için yapılan uzay mekiği testleri için nispeten güvenli bir ortam teşkil etmektedir. [[Dosya:Mars500.jpg|küçükresim|sol|Mars'a insanlı seyahatler için yapılan yeryüzü deneylerinde kullanılan Rus yapımı MARS-500 kompleksinin 3 Boyutlu Planı]] Bu ortam sayesinde Dünya'dan uzakta gerçekleştirilecek operasyonlar ve bakım-onarım işlemleri için tecrübe kazanılır, oluşması muhtemel riskler azaltılır, uzay gemilerinin gezegenler arası seyahat kabiliyetleri arttırılır. ESA, MARS-500 deneylerine atıfta bulunarak "UUİ; ağırlıksızlık, radyasyon ve diğer uzay-kaynaklı faktörler ile ilgili soruların cevaplanması için yeryüzü deneyleri ile kıyaslandığında hayati önem taşımaktadır, uzun süreli tecrit ve kapatılma durumlarının etkileri yeryüzü deneylerine göre daha uygun şekilde adres edilebilir". Rus Uzay Ajansı Roscosmos'un İnsanlı Uzay Uçuşları Daire Başkanı Sergey Krasnov, 2011 yılında MARS-500 kompleksinin daha küçük bir versiyonun UUİ'ye taşınmasını önermiştir. Dış bağlantılar Uluslararası Uzay İstasyonu'nun yapımını gösterir bir simülasyon n2yo.com sitesinde Uluslararası Uzay İstasyonu'nun anlık konum bilgisi Heavens-Above.com adlı konum bilgilerini içeren bir site NASA resmî internet sitesinde yer alan Uzay uçuşları bölümü Kaynakça Kategori:Uzay istasyonları Kategori

ünya yörüngesindeki yapay uydular Kategori:Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı ulusal laboratuvarları Kategori:1998'de fırlatılan uzay gemileri Kategori:1998'de kurulan yerleşim birimleri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Uluslararası Uzay İstasyonu

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi