Vakfıkebir

[bullvar_katip]

Vakfıkebir (Vakf-ı Kebir, eski adları: Büyük Liman, Fol (Rumca Pholí, yuva), Trabzon'un ilçesi. Tarih Vakfıkebir, kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber eski bir yerleşim yeridir. Tarih boyunca Hitit, Pers, Roma, Bizans ve Trabzon İmparatorluğu’nun hâkimiyetinde kalmış, 1461 yılında Osmanlı İmparatorluğu yönetimine girmiştir. Doğal liman olması nedeniyle tarihte deniz ulaşımının önemli merkezlerinden biri olmuştur. Bugünkü adını, Osmanlı sultanı I. Selim'in annesi Gülbahar Hatun'dan almıştır. Gülbahar Hatun Trabzon’da kurmuş olduğu Hatuniye Vakfı’na Vakfıkebir topraklarının gelirlerini de dahil etmiş, o zamanki adıyla Büyükliman olarak anılan kasaba bu tarihten sonra Vakfıkebir olarak (Büyük Vakıf) olarak anılmaya başlanmıştır. Bir rivayete göre ilçenin adının ortaya çıkış kaynağı bir hikâyeye dayanmaktadır. İstanbul'dan Trabzon'da bulunan I. Selim'i ziyarete gelen Gülbahar Hatun, denizde fırtınaya yakalanmış ve karaya çıkacağı ilk yeri vakfedeceğini söylemiştir. Fırtına dinip, Trabzon'a ulaştığı yer Vakfıkebir sahili olunca, Gülbahar Hatun Vakfıkebir topraklarının gelirini kurduğu vakfa dahil etmiştir. Vakfıkebir 1874 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir kazası olmuştur. Bu tarihte ilçe Akçaabat, Maçka, Yomra ilçeleriyle Trabzon’a bağlıdır. Belediye Teşkilatı 1877 yılında kurulmuştur. İlk Belediye Başkanı Bahadırzade Yusuf Ağa’dır. İlçede 1888 yılında ilk Rüştiye okulu, 1892 yılında ilk banka olarak Ziraat Bankası açılmıştır. Vakfıkebir I.Dünya Savaşı sırasında 20 Temmuz 1916’da Rus İmparatorluğu'nun işgaline uğramıştır, işgal 14 Şubat 1918 tarihine kadar sürmüştür. Vakfıkebir ilçesinden 1954 yılında güneyindeki Tonya, daha sonra 80 ve 90’lı yıllarda sırası ile batısındaki Beşikdüzü, Şalpazarı ve doğusundaki Çarşıbaşı ilçeleri ayrılarak bağımsız ilçe olmuşlardır. 1994 yılından beri ilçede Vakfıkebir Ekmek Festivali yapılmaktadır. 2018 Yılı Nüfus bilgilerine göre İlçe merkezinin nüfusu 28,209'dur. Coğrafi yapı Vakfıkebir, Trabzon'un 40km batısında olup, ilçe toprakları Doğuda Çarşıbaşı, Batıda Beşikdüzü, Güneyde Tonya ilçeleri ve Kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir. İlçe merkezi; doğuda Işıklı (Yeros), batıda Zeytin (Yobol) burunları arasında meydana gelmiş genişçe bir merkezin en uç noktasında kuruludur. Bu nedenle ilçe adı, Coğrafi kitaplarında Büyükliman olarak da gösterilir. Işıklı fenerinden itibaren kıyı, güney batıya ve daha sonra Kuzey Batıya yönelerek Büyükliman adıyla anılan geniş koyu meydana geldikten sonra Zeytinburnuna ulaşır. Büyükliman koyu, karayele kısmen kapalı olup, denizciler için iyi sayılan bir demir atma yeridir. Vakfıkebir, Karadeniz Bölgesi Doğu bölümünün iklim şartlarının etkisi altında olup burada iklim, ılıman iklimin denizsel karakterini taşır. Yazlar orta sıcaklıkta, kışlar ılık ve mevsimler yağışlı geçer. Yağmurun en yoğun olduğu mevsim sonbahar, ilkbahar ve kıştır. Vakfıkebir ilçesinden 1954 yılında güneyindeki Tonya, daha sonra 80 ve 90’lı yıllarda sırası ile batısındaki Beşikdüzü, Şalpazarı ve doğusundaki Çarşıbaşı ilçeleri ayrılarak bağımsız ilçe olmuşlardır. 1994 yılından beri ilçede Vakfıkebir Ekmek Festivali yapılmaktadır. Ekonomi İlçenin başlıca gelir kaynağı tarım, hayvancılık, fındık ve balıkçılıktır. İlçede bir organize sanayi bölgesi ile çeşitli mandıralar bulunmaktadır. Şehir, taş fırınlarında pişen Vakfıkebir Ekmeği ve tereyağı ile ünlüdür. Eğitim İlköğretim okulları İlçenin başlıca okulları yukarıda verilmiştir, Lise ve Dengi Okullar Yükseköğretim Vakfıkebir Meslek Yüksek Okulu, KTÜ bünyesinde 1992 yılında açılmış; 1994-1995 eğitim öğretim yılında Akçaabat'ta 2000-2001 eğitim öğretim yılında Vakfıkebir ilçemizde faaliyete geçmiş olup; makine programı, bilgisayar teknolojisi ve programlama programı, muhasebe, pazarlama, iklimlendirme-soğutma programı, büro yönetimi ve sekreterlik, elektronik-haberleşme ve işletme programı bölümleri gibi bölümlerle eğitim vermeye devam etmektedir. Bu bölümlerde 435 kız ve 697 erkek olmak üzere toplam 1156 öğrenci eğitim-öğretim görmektedir. Özel Eğitim İlçede İMKB Vakfıkebir Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi, Vakfıkebir Anadolu Lisesi, Vakfıkebir Gülbahar Hatun Anadolu Lisesi K.T.Ü. ye bağlı olarak 1992 yılında eğitim öğretime açılan Vakfıkebir Meslek Yüksek Okulu,, Vakfıkebir Ömer Nakkaş Anadolu Sağlık Meslek Lisesi, Vakfıkebir Anadolu İmam Hatip Lisesi, Vakfıkebir Kemaliye İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Atatürk İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Cumhuriyet İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Büyükliman İlköğretim Okulu ve Vakfıkebir Osman Tan İlköğretim Okulu ve Yalıköy beldesinde Yalıköy İlköğretim Okulu bulunur. Yetişkinler için Vakfıkebir halk eğitimi merkezi müdürlüğü faaliyetlerine sosyal ve kültürel alanda yürütmektedir. Spor İlçenin futbol takımı Vakfıkebir 1874 Futbol Kulübü'dür. Ayrıca Vakfıkebir Kirazlıkspor ve Vakfıkebir Büyükliman Belediyespor da ilçenin diğer bir futbol takımıdır. Nüfus 2018 Yılı Nüfus bilgilerine göre İlçe merkezinin nüfusu 28,209'dur. Ayrıca bakınız Vakfıkebir Ekmeği Kaynakça