Vedat Nedim Tör

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Vedat Nedim Tör, (1897 - 8 Nisan 1985), Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci. Türkiye'de Cumhuriyet döneminin tanınmış kültür ve sanat adamıdır. Yapı Kredi Bankası'nın sanat müşavirliğini yaptığı 25 yıl boyunca düzenlediği büyük çaplı yarışmalar, folklor alanında başlattığı araştırma ve derleme çalışmalar, yetişkinlere ve çocuklara hitap eden yayınları ile kültür alanında önemli hizmetler verdi, cumhuriyet değerlerinin topluma mal olması için çalıştı. Tiyatro oyunu ve roman gibi kurmaca eserler de kaleme aldı. Hayatı 1897 yılında İstanbul'da doğdu. Babası yazar ve bürokrat Ahmet Nedim Servet Tör, annesi Behice Hanım'dır. 1916 yılında Galatasaray Lisesini bitirdi. Ticaret Nezareti'nin açtığı sınavı kazanarak Berlin Yüksek Ticaret Okulu'nda (Berlin Humboldt Üniversitesi) yükseköğrenim görmek üzere Almanya'ya gitti. İktisat alanında doktorasını "Türkiye Nasıl Bir Emperyalizm Konusu Oldu?" başlıklı çalışması ile tamamladı. Berlin'deki öğrenciliği sırasında Alice Hanım’la evlendi ve bu evliliğinden Engin ve Manuella olmak üzere iki çocuğu oldu. Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkasının (TİÇSF) Almanya’daki yönetici ve kurucuları içerisinde yer aldı. Partinin Berlin’deki temsilciliğini 1922 yılına kadar devam ettirdi. 5 Kasım- 5 Aralık 1922’de Moskova’da yapılan Komintern’in IV. Kongresine İstanbul Komünist Grubu Temsilcisi olarak Berlin’den giderek katıldı. 1923 yılında Türkiye'ye döndü. Türkiye Komünist Partisi’nde yer aldı ve partiye yakın bir gazete olan “Aydınlık” Gazetesinde yazılar yazdı. Mayıs 1926'da Viyana'daki Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası Konferansı'nda partinin genel başkanlığını üstlendi. 1927 yılında partiden ayrılarak partinin bütün gizli dokümanlarını polise teslim etti. 1927 Tevkifatı sırasında TİÇSF aleyhine şahitlik yapan Tör, aynı davada yargılanıp beraat etti. İzlediği tutumdan dolayı partinin kurucusu Şefik Hüsnü tarafından dönek ilan edildi. 1932 yılında kurulan Kadro dergisinin kurucuları arasında yer aldı ve bu dergide yazılar yayımladı. 1934 yılında derginin kapanmasından sonra 1938 yılına kadar bazı devlet kurumlarında çalıştı. Matbuat Umum Müdürlüğü (1933-1937), Turizm Müdürlüğü (1938), Ankara Radyosu Müdürlüğü (1938-1943), Ankara Elektrik Şirketi gibi çeşitli kurumlarda yönetici olarak çalıştı. Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazılar yazdı. 1933'te Matbuat Umum Müdürlüğü sırasında çıkardığı La Turquie Kémaliste dergisi, yeni Türkiye'nin dünyaya tanıtımında önemli rol üstlendi. İstanbul Radyosu Haziran 1943'te Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı. 1944 yılından sonra 25 yıl boyunca Yapı Kredi Bankasında kültür ve sanat danışmanı olarak görev yaptı. Aile, Doğan Kardeş, Sanat Dünyası adlı dergileri çıkarttı. Türkiye fotoğraf arşivini kurdu. Bankanın para ve altın koleksiyonunun kurulmasına öncülük etti. 1970 yılında sonra Akbank'ta kültür ve sanat danışmanı olarak görev yaptı. 1974 yılında yeniden Yapı ve Kredi Bankası’na geçti. 1977 yılında emekli oldu. Toplumun hem bireyin yaşadığı çelişkilere yer veren tiyatro eserleri yazdı, oyunlarının birçoğu sahnelendi. Tiyatro türü üzerine yazdığı yazılarla da tiyatro sanatına katkı verdi. Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren yaşamına dair önemli anılarını Yıllar Böyle Geçti (1976) adlı kitapta anlattı. Tek romanı Resim Öğretmeni'nde (1943) ise bir resim öğretmeninin atandığı kasabada yaşadığı olayları, kasabalıların eğitimi için mücadelesini konu edindi. 1985 yılında İstanbul'da öldü. Vedat Nedim Tör Müzesi Yapı Kredi bünyesinde 1992 yılında İstanbul'da Vedat Nedim Tör adını taşıyan özel müze kurulmuştur. Müzede 1950'lere dayanan etnografik ve nümizmatik koleksiyonları ve 55 bin parçalık bir madeni para koleksiyonu bulunur. Eserleri Tiyatro oyunları Fevkalasriler (1928) İmralı'nın İnsanları Hayvan Fikri Yedi (1929) Kör (1935) Köksüzler (1937) Üç Kişi Arasında (1938) Değişen Adam (1941) İmralı’nın İnsanları (1942) Sanatkâr Aşkı (1945) Hep ve Hiç (1951) Siyah-Beyaz (1952) Aşağıdan Yukarı (1952) Sahte Kahramanlar (1975) Kadın Polis Olursa Görücü Çarliston Halıcı Kız İstenilmeyen Mucize Dağ Başındaki Kız Sonsuz Hacivat Diplomat Batista Büyük İhtilâl (çeviri) Anı Yıllar Böyle Geçti, Milliyet Yayınları (1976) Deneme Dinimiz (1940) Kemalizmin Dramı (1980) Atatürk Olmasaydı (1982) Kaynakça Dış bağlantılar Atatürk'ten Anılar 14. Bölüm: Vedat Nedim Tör, Kategori:1897 doğumlular Kategori:1985 yılında ölenler Kategori:Kadro dergisi yazarları Kategori:İstanbul'da ölenler Kategori:Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahipleri Kategori:Türk edebiyatında toplumcu gerçekçi kişiler Kategori:Galatasaray Lisesinde öğrenim görenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Vedat Nedim Tör

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi