Xenarthra

[bullvar_katip]

Xenarthra (tuhaf eklemliler), memeliler sınıfının bir üst takımı. Karıncayiyenler ve tembel hayvanları içeren dişsiz memeliler (Pilosa) takımı ile hayatta kalan tek temsilcisi armadillo olan zırhlı memeliler (Cingulata) takımını kapsamaktadır. Özellikleri Farklı yaşam alanlarına ayak uydurmuş olduklarından taksonun her 3 takımının dış görünüşü birbirinden çok farklıdır. Türlerin ölçüleri de, en ufağı kemerli köstebek (12,5cm) ve en büyüğü büyük karıncayiyen (120cm) olmak üzere çok farklıdır. Böylelikle ağırlıkları da 85gram ile 40kg arası değişir. Ancak soyu tükenmiş olan dev tembel hayvanların bazıları 6 metreye varan boyu ile çok daha büyüktü. Yayılım Xenarthra takımının üyeleri, Kuzey Amerika'da da yaşayan dokuzkemerli armadillo (Dasypus novemcinctus) dışında sadece Orta ve Güney Amerika'nın tropik ormanlarında yaşarlar. Daha eski çağlarda Afrika, Kuzey Amerika ve Avrupa kıtalarında da yaşamış oldukları kabul edilir. Güney Kutbu'nun tropik ormanlarla kaplı olduğu Eosen çağında bu ormanlarda da yaygındılar. Yaşam şekli Armadillo ve büyük karıncayiyen hem gece hem gündüz aktif olur ve yerde yaşar. Tembel hayvanlar ve diğer karıncayiyenler ağaçlarda yaşar ve gece aktif olurlar. Koku alma kabiliyetleri iyi; duyma kabiliyeti sadece armadillolarda iyi Neredeyse hepsi her zaman yalnız yaşar, bazıları sadece bazen sabit olmayan gruplar oluşturabilir. Beslenme Karıncayiyenler yalnızca böcek ile beslenir. Armadillolarda böcek ile beslenenleri veya her şey yiyenleri (omnivor) vardır. Tembel hayvanlar tamamen otçuldur. Evrim Xenarthranların, diğer plasentalı memelilerle ilişkileri belirsizdir. Xenarthranlar, Afrotheria ile en yakından ilişkili grup olarak tanımlanmıştır Filogeni Aşağıda, Slater vd.(2016) ve Delsuc vd.(2016)'nin oluşturduğu basitleştirilmiş bir kladogram bulunmaktadır. "" sembolü soyu tükenmiş grupları ifade eder. Sınıflandırma [[Dosya:Bradypus.jpg|küçükresim|upright=1.09|Üç parmaklı tembel hayvan]] Xenarthra takımlarının akrabalığı hakkında hiçbir şüphe yoktur. Omurgayı daha oynak kılan ilave eklemler, kalça ve kafatasında bulunan ortak özellikler ve molekülergenetik kanıtlar bu sınıflandırmayı doğrulamaktadır. Bu üst takıma ait fosilleşmiş türlerin sayısı çok fazla iken, günümüzde var olan türlerin sayısı ancak 29'dur. 2 takıma ayrılırlar: Dişsiz memeliler (Pilosa) Tembel hayvanlar (Folivora) Üç parmaklı tembel hayvanlar (Bradypodidae) Bradypus cinsi'ne ait 3 tür İki parmaklı tembel hayvanlar (Megalonychidae) Choloepus cinsine ait 2 tür Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae) Cüce karıncayiyen (Cyclopes didactylus) Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla) Tamandualar (Tamandua) 2 tür: kuzey tamandua (T. mexicana) ve güney tamandua (T. tetradactyla). Zırhlı memeliler (Cingulata), bugün yaşayan Armadillolar (20 tür) ve soyu tükenmiş Glyptodontidae familyası. Dasypodinae (Tatugiller) Dasypus 6 tür, örnek: Dokuzkemerli tatu (D. novemcinctus) Chlamyphorinae Chlamyphorus 2 tür Euphractinae Cüce tatu (Zaedyus pichiy) Altıkemerli tatu (Euphractus sexcinctus) Chaetophractus 3 tür Tolypeutinae Dev tatu (Priodontes maximus) Tolypeutes 2 tür Cabassous 4 tür Bugün yaşayan takımların soyağacı şu şekilde kabul edilir: ──┐ Xenarthra ├─── Armadillolar (Dasypodidae) └──┐ Dişsiz memeliler (Pilosa) ├─── Tembel hayvanlar (Folivora) └─── Karıncayiyengiller (Vermilingua) Kitaplar Gerhard Storch: Xenarthra (Edentata), Nebengelenktiere, Zahnarme. In: W. Westheide und R. Rieger: Spezielle Zoologie. Teil 2: Wirbel- oder Schädeltiere. Spektrum Akademischer Verlag, München 2004, S. 574–575, ISBN 3-8274-0307-3. Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. 2. Auflage. The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, S. 147–168, ISBN 0-8018-5789-9. Kaynakça Dış bağlantılar Nebengelenktiere auf Animal Diversity Web (engl.) Kategori:Edward Drinker Cope tarafından adlandırılmış taksonlar