Yahya bin Hakem

[bullvar_katip]

Yaḥyā bin Ḥakem bin Ebi al-ʿĀṣ (700'den önce öldü), yeğeni Abdülmelik'in halifeliğinde görev almış Emevî devlet adamı. Cemel Muharebesi'nde Ali'ye karşı savaştı ve daha sonra Şam'a giderek Emevi halifeleri I. Muâviye ve I. Yezîd ( ) dönemlerinde saray görevlisi olarak yer aldı. Abdülmelik tarafından Filistin valisi olarak atandı ve 692'de Şam'ı Kudüs'e bağlayan bir yolun bir bölümünü inşa ettiği için bir yazıtta yer alır. 694/95'te bir yıl Medine valisi olarak görev yaptı ve ardından Suriye'nin kuzey sınırı boyunca Bizans İmparatorluğu'na karşı bir dizi sefer düzenledi. Hayatı Yahya, Hakem bin Ebu'l As'ın oğlu ve Halife I. Mervân'ın küçük üvey erkek kardeşiydi. Annesi, Gatafan'ın Banu Murra kabilesinden geliyordu. 656 yılındaki Cemel Muharebesi'nde Mervan ve kardeşleri Abdülrahman ve Kureyş'in diğer kıdemli liderleriyle birlikte Halife Ali'ye karşı savaştı. Ali galip geldi ve yaralı Yahya, Basra'daki büyük Banu Temim aşireti mensubunun yanında emniyette buldu. Bu kabile üyesi, uzak kuzeni Suriye valisi Muâviye bin Ebu Süfyan'ın Şam'daki karargahına kadar ona eşlik etti. Muâviye'nin halifeliği ve oğlu ve halefi I. Yezîd'in döneminde şehirde kaldı. Yahya, Ali'nin oğlu ve İslam peygamberi Muhammed'in torunu Hüseyin'in 680'de Kerbelâ Olayı'nda Yezîd'in ordusu tarafından öldürülmesini alenen kınadı. 685 ile 694 yılları arasında bir noktada Yahya'nın yeğeni halife Abdülmelik bin Mervân , onu Filistin valisi olarak atadı. Yahya'nın adı, Samakh yakınlarında bulunan ve Abdülmelik adına Golan Tepeleri'ndeki Fiq geçidinden geçen bir yolun yapımına nezaret ettiğine inanılan bir kilometre taşındaki bir yazıtta geçmektedir. Yazıt, Mayıs/Haziran 692'ye tarihlenmektedir. 694/95'te Yahya, Medine valiliğine tayin edildi. Ertesi yıl Şam'a geri çağrıldı; bu sırada Malatya ve el-Massisa genel çevresinde Bizanslılara karşı bir yaz seferi düzenledi. 697/98'de, Marj al-Shahm'daki Bizans kalesine karşı bir sefer düzenledi. Bu, 698/699'da gerçekleşmiş olabilir. Yahya 700'den önce öldü. Kûfî Arap alfabesiyle "Rabbim Yahya bin Hakem'e merhamet etsin ve onu affetsin" yazan mezar taşı, Golan Tepeleri'ndeki Katzrin'de bulundu. Ailesi ve soyu Yahya'nın Medine valiliği sırasındaki eşlerinden biri, Muhammed'in önde gelen arkadaşlarından Abdurrahman bin Avf'ın kızı Ümmü'l-Kasım el-Sughra idi. Yahya'nın oğlu Yûsuf, Abdülmelik'in saltanatının sonlarına doğru Musul valisi olarak görev yaptı ve torunu Yahya bin Hür, sırasıyla 727-732 ve 732'de aynı eyalette görev yaptı. Yahya'nın kızlarından biri olan Amina, Abdülmelik'in halife olacak oğlu Hişâm ile evlendi. Daha sonra başka bir kızı, annesi Zeyneb bint Abdurrahman gibi güzelliği ve şaraba olan düşkünlüğüyle tanınan Ümmü Hakim, Hişam ile evlendi ve Süleyman, Mesleme, Yezîd Afkam, ve Muaviye dahil son beş oğlunu doğurdu. Muaviye bin Hişâm'ın oğlu Abdurrahman, 756'da günümüz İspanya'sında Kurtuba Emirliği'ni kurdu. Kaynakça Özel Genel Kategori:Emevî Filistin valileri Kategori:Emevî Medine valileri Kategori:Emevî Hanedanı Kategori:İlk Fitne'de kişiler Kategori:7. yüzyılda Araplar Kategori:690'larda ölenler