"Hii, bir de felsefesi mi var?" diye çığlık attı iç sesim. Zira hangi yalnızı sorsanız filozoftur zaten. Hatta yalnızlık deyince, en büyük filozof yalnızın kendisidir, başka bir filozofa ne hacet, hem de yalnıza yalnızlığı anlatmak için.. Yalnız olmak böyledir ve illa her yalnızın yalnızlıkla yüzleştikten sonra güç aldığı bir sığınağı vardır. "Ben" de bir kalabalıktır, der, mesela Unamuno.. ya da "bildiğim en iyi eğlence kendimim, yalnızlığa doyamam" diyen şu ünlü Bukowski yalnızlığı..ve Aldous Huxley'in "eğer farklıysan yalnızlığa mahkûm oluyorsun." sözünü hatırlatan ne yapalım farklıyım, yalnızım tesellisi.. Herkes kendi yalnızlığını yaşar.. tek bir tarifi yoktur yalnızlığın. Tarifi bile yoktur, "anlatılmaz, yaşanır" türündendir.. Belki bu yüzden paylaşılamıyor. Yalnızlığın felsefesi Norveçli filozof Lars Svendsen'in kitabında. Svendsen'e göre, yalnızlıkla tek başınalığı ayırt etmiş olmasının en büyük katkısı. Çoğumuzun bildiği gibi, yalnızlığın bir duygu olduğunu akılda tutmayı salık veriyor Svendsen. Hani kalabalık içinde yalnız hissetmemize neden olan Jung'un "yalnızlık, insanın çevresinde insan olmaması demek değildir. İnsan kendisinin önemsediği şeyleri başkalarına ulaştıramadığı ya da başkalarının olanaksız bulduğu bazı görüşlere sahip olduğu zaman kendisini yalnız hisseder." dediği şey.. Svendsen'e göre bu duygu bir tür kederdir ama sadece bundan ibaret değildir; "yalnız olmak, özünde ne pozitiftir ne de negatif. her şey sizin nasıl yalnız olduğunuza bağlıdır." Yalnızlığa karşı böyle nötrmüş gibi görünüyor ama değildir. Tek başınalığı yüceltir, yalnızlıkla tek başınalığı kıyaslar, insanın yalnızlığını tek başınalığa dönüştürmesi gerektiğini söyler. Yine ona göre, bir insan tek başına yaşamaktan ya da bir hobisini tek başına yapmaktan zevk alabilir; buna karşılık yalnızlık, çoğunlukla olumsuz bir hâli ifade etmek için kullanılır. Kan basıncından stres hormonuna, ölüm tehlikesinden "Taxi Driver"'ın Travis Bickle örneğine kadar yalnızlık nedeniyle ölüm acısı yaşandığından söz eder. "Yalnızlığa sıklıkla utanç verici gözüyle bakıldığı yerleşmiş bir kabul"dur. Yıllardır savunduğum ve Svendsen'le buluştuğum ender noktalardan biri bu.. İkisi, yalnızlık ve tek başınalığın farkına dair ise en çarpıcı cümlesi şudur; "yalnızlıkta, insan kendisiyle bir başınadır, oysa tek başınalıkta kendisiyle birliktedir." Loneliness ve solitude arasına keskin bir çizgi çeker. Yalnızlığı ve yalnız insanları analiz ederken, David Foster Wallace'dan bir alıntı yapar; "yalnız insanlar yalnız olmaya daha ziyade eğilimlidirler çünkü başka insanların etrafında olmanın psişik bedelini taşımayı reddederler. İnsanlara alerjileri vardır. İnsanlar onlara fazla tesir ederler." Yalnız insanlar hem başkalarından korkan hem de onlarla bağlantı kurmayı arzulayan bir benlik şekillendirmişlerdir. Hiç kuşkusuz başkalarıyla yakın bağlar kurmaktan kaçınarak kendinizi daima yaralamaktan uzak tutmaya çalışabilirsiniz ama bunun bedeli daha temel bir yalnızlıktır. Tam bir yalnızlık belki de çekebileceğimiz en büyük cezadır. Her haz arkadaşlıktan ayrı olarak duyulduğunda ruhsuzlaşır, her acı daha acımasız ve dayanılmaz olur. Yalnızlığın kökeninde yetersizlik yatar, oysa tek başınalık bir deneyimler, düşünceler ve duygular çeşitliliğine sınırları belirsiz bir açıklıktır daha ziyade. Yalnızlık, mutlaka bir acı veya rahatsızlık duygusu içerirken tek başınalık belirli bir duygu içermez. Wallace'dan sonra tüm cümleler ona ait. Kimler yalnızdır?' ı sorgular.. Ne kadar az güvenilir biriyseniz o kadar yalnızsınızdır, çünkü iyi bir dost değilsiniz, sevmekten korktuğunuzu gösteriyor. Sevdiklerinizin sizi terk ettiğine dair inanışınız, sizi yalnızlaştırıyor. Bu yüzden, yalnızlığın en kötü yanı, başkalarının sizi terk etmesinden kaynaklanır. "Bir yalnız insanın içindeki en büyük tehlike, güvensizliktir." diyerek Svendsen'in tavrını özetliyor. Svendsen'e göre, yalnızlığın en iyi yanını, kendimizi tanıma ve keşfetme fırsatı olarak görmemiz gerekir. "Yalnızlık, kendimizle yüzleşme fırsatıdır. İçimizdeki tüm karanlık ve aydınlık yönleri keşfetmek için zaman ve mekan sunar." diye ekliyor. Sonunda sevebilirsiniz, daha başından sevmeye yatkın olabilirsiniz, sevmeseniz de çoğunlukla gün gelir değerine varabilirsiniz ama bir sabah gözünüzü açıp "hadi ben artık yalnızlığı tercih edeyim" diyebileceğiniz bir şey değil bu. Yol boyu her olumsuz tecrübe ile yavaş yavaş ve gittikçe büyüyen, bir an gelip sizinle bütünleşen, artık kendinizden ayıramadığınız, tek başnalığınla da iç içe geçmiş olması çok muhtemel parçanız, gölgeniz.. Benim gözlemlediğim, zat-ı âlilerinin iddia ettiğinin aksine, yalnızlık ve tek başınalık o kadar da birbirinden ayrı ve birbirine uzak değil. İster Loneliness'i, ister solitude'u, isterse daha beteri olsun, birbirine bağımlı, çıkar ilişkisine dönüşmüş sahte ilişkilerden, kırgınlıklardan uzak, kendinize kurduğunuz bir dünya; adı yalnızlık.. Yalnızlıkta yalnızsınız.. kendine güvenenlerin harcı, yalnızlık.. Jo Cotterill'in dediği gibi, "birilerine bağlı olmamanın yalnızlık çekmek olduğunu sanıyorlar. kimse bunlara manevi gücün ne olduğunu öğretmemiş." Yalnızlığın Svendsen'e göre panzehri bu. Fark edilmek suretiyle azalıyor insanın yalnızlığı.. Bu, aynı zamanda en kayda değer görüşlerinden biri ve evet, yalnızlığın en güçlü panzehri..Norveç, dünya intihar sıralamasında 183 ülke içinde %9,91'le 71. sırada. Bu, yüksek olarak nitelendirilen bir rakam. Türkiye aynı listede 174. sırada bulunuyor. Dünyanın her yerinde intiharların baş sorumlusunun yalnızlık duygusu, yalnız bırakılmışlık yani fiili yalnızlık olduğu biliniyor. "İnsan varoluşu daima zorunlu olarak birlikte olmaktır. Nitekim, birlikte olmak kendimizi tanımamızın ön koşuludur" diyen Svendsen'in yalnızlığa ilişkin tavrının hatta en basit şekliyle "tek başınıza vakit geçirin ama aman yalnız hissetmeyin" le özetlenecek felsefesinin altında intiharlara yönelik toplum mühendisliği çabası yatıyor olabilir. Bu, kişisel bir tahmin, bir görüş; hiçbir kaynak ve bilgiye dayanmıyor. Lars Svendsen felsefe eğitimi veriyor ve düzenli yazı yazıyor olmasının ötesinde, korku gibi, kötülük gibi hayatımızda yeri olan çok önemli başlıkları kitaba dönüştürmüş bir insan. Kişisel olarak yalnızlık üzerinde anlaşamamış olsak da, eminim, başta ben, ondan öğreneceklerimiz vardır. Herkes biraz yalnızdır, kim daha yalnızdır, ölçmenin bir yolu yoktur, der Svendsen. Fakat biz yalnızlar biliriz öyle değil mi? En yalnız kim? Duymasam da biliyorum cevabı.."
Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi
Forum içeriğine ve tüm hizmetlerimize erişim sağlamak için foruma kayıt olmalı ya da giriş yapmalısınız. Foruma üye olmak tamamen ücretsizdir.
yalnızlığın felsefesi
- Konuyu Başlatan barisyildiztwzo
- Başlangıç tarihi
- Tagged users Yok