Yayladağı

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Yayladağı, Hatay'a bağlı ilçedir ve Türkiye'nin coğrafi olarak en güneydeki ilçesidir. 36°- 42° paralelleri arasındaki Türkiye'nin 36'ncı paraleline yakındır. Yayladağı sınır kapısı ve gümrüğü Türkiye'nin Suriye'ye açılan kara kapılarındandır. Komşu ilçeleri; Altınözü, Samandağ ve Defne'dir. Tarihçe İslam bölgeye Abbasiler tarafından getirilmiştir, Selçuklu Hanedanı ile devam etmiştir. İlçe merkezinin 9. ve 10. yüzyılda kurulduğu sanılmaktadır. Avar Türkleri’nden Savcılar Boyunun başı Kasım Bey bu toprakları Bizans’tan alıp bir cami, bir köprü ve bir okul yaptırmıştır. Kasım Bey Cami ve Kasımbey Köprüsü bugüne kadar ulaşmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilçeye Ordu-Muradiye isimleri verilmiştir. Yavuz Sultan Selim döneminde bu bölgeye Türkleri yerleştirmiştir. Yavuz Sultan Selim Mısır Seferi dönüşünde burada ordusu ile birlikte konakladığı için buraya “ordu” denilmiştir. 1918’de İngilizler, daha sonra Fransızlar tarafından işgal edilen Hatay, 1938’de Bağımsız Hatay Cumhuriyeti’ne katıldı. 1940'ta adı “Ordu” ile karıştığı için “Yayladağı” olarak adı değiştirildi. Bu adı “Yayladağı” isimli dağından almıştır. Hatay’ın kurtuluş günü olan 23 Temmuz Yayladağı’da kurtuluş günü olarak kutlar. Coğrafya Yayladağı ilçesi Hatay’ın güneyine düşmektedir. İlçenin doğusunda ve güneyinde Türkiye-Suriye sınırı bulunur. Kuzeybatıda Samandağı, kuzeyde Antakya ile komşudur. Alanı 366km2’ dir. Denizden yüksekliği ise 450 m’dir. İdari durumu Yayladağı İlçesi’nin 47 tane mahallesi vardır. Bezge (Yeditepe) mahallesi ilçeye 11km uzaklıktadır. Karaköse, ilçeye 15km; Kışlak ise 18km uzaklıktadır. İlçenin merkezinde üç tane mahalle vardır. Güneyde Çamaltı Mahallesi, Kuzeybatıda Dutlubahçe Mahallesi, Kuzeydoğuda Kurtuluş Mahallesi. Nüfus İklim İlçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar yağışlı ve ılıktır. Bölge yüksek ve dağlık olduğu için kar yağışı görülür. Hatay’ın diğer ilçelerine göre daha serindir. Bitki Örtüsü Genelde çam, sandal ve meşe ağaçlarından oluşan ormanlar yer kaplar. Ormanların olmadığı yerlerde makiler hakim durumdadır. Defne, kekik, zakkum, sumak, keçiboynuzu, kızılcık, atlas çiçeği ve mor menekşeler bulunur. Tarım küçükresim|sağ|300px| Yayladağı ormanlar ve tarlalar İlçede bulunan arazinin 96.510 dekarı tarım alanı geri kalanı kayalık ve ormanlıktır. Ekilen alanda 15 bin dekar zeytin, 15 bin dekar sebze, 42 bin dekar hububat, 9 dekar meyve, 8 dekar tütün, 5 dekar baklagiller ve 250 dekar bağ bulunur. İlçe arazisi dağlık ve verimsiz olduğu için modern tarım gelişmemiştir. Tarım araçlarından karasaban kullanılır. Son yıllarda pulluk ve traktör sayısı artmıştır. Sulu tarım gelişmemiştir. Kaynak çevrelerinde meyve ve sebzeler genellikle yer kaplar. Arazi dağlık ve kıraç olduğundan verim düşüktür. Hububat verimi de düşüktür. Genelde gelir kaynağı tütün, defne yağı, zeytin ve meyvedir. İlçede defne yaprağı toplanmakta ancak defne işleyecek bir işletme bulunmamaktadır. İlçenin Aldığı ve Sattığı Ürünler Tütün, zeytin, zeytin yağı, ceviz, defne yağı, peynir, tereyağı, deri ve incir satar. Buna karşılık ev ve giyim eşyaları, hububat, hazır yiyecek maddeleri satın alır. Bulgur, tarhana, et, mercimek, mısır, erik, kayısı, fasulye, peynir, süt, yoğurt, çökelek, sebze ve meyve tüketilir. Hayvancılık En çok keçi beslenir. Daha sonra sığır gelir. Koyun az da olsa beslenir. Kümes hayvanı ve binek hayvanları da beslenir. Sağlık İlçede sağlığı tehdit edici bulaşıcı hastalık yoktur. İlçe merkezinde bir tane hastane, bir tane sağlık ocağı, hükûmet tabipliği, Karaköse, Bezge, Kışlak ve Şakşak mahallelerinde birer tane sağlık ocağı bulunur. Yine ilçe merkezinde bir diş polikliniği ve üç eczane vardır. Eğitim Merkezde bir Yatılı İlköğretim Bölge Okulu, 3 ilköğretim Okulu, Mustafa Kemal Üniversitesi'ne bağlı 1 meslek yüksek okulu, 2 Lise, Kız Meslek Lisesi ve Halk Eğitim kursları vardır. Okullar Atatürk İlköğretim Okulu, Mehmet Akif İlköğretim Okulu, Yavuz Selim İlköğretim Okulu, Yatılı İlköğretim Bölge Okulu, Yayladağı Lisesi, İmam Hatip Lisesi, Kız Meslek Lisesi'dir. Okuma oranı yüksektir. Okulsuz köy olmayıp, okullardaki öğretmen eksikliği vekil öğretmenlerle giderilmektedir ve yatılı güzel sanatlar lisesi bulunmaktadır. Engebeler Yayladağı İlçesi bütünüyle dağlık bir araziden oluşur. İlçenin doğusunda Yayladağı, batıda Kel dağı, güneyde Salcan Dağı, kuzeyde Ziyaret Dağı bulunur. Araplar Dağı, Ayvacık Dağı, Oğlakçı ve Mezere Yaylaları bulunmaktadır. Dağlar arasında vadiler ve küçük düzlükler yer alır. Akdeniz kıyıları kayalık ve diktir. İlçenin en yüksek dağı Keldağı’dır (1739). Akarsular En önemli akarsuyu Kureyşi Deresi’dir. Suriye topraklarına geçip Akdeniz’e dökülür. İlçe merkezinde içme suyu Karapınar ve Gökmeryem kaynaklarından sağlanır. Ulaşım küçükresim|sağ|300px| Suriye sınırına giden yolun 4. kilometresi Uluslararası E-5 yolu Yayladağı’ndan geçer. Türkiye- Suriye kapısına 5km uzaklıktadır. Antakya’ya 51km uzaklıktadır. Hatay ile ilçe arasında düzenli bir ulaşım imkânı bulunmamakta ve minibüsler ile ulaşım sağlanmaktadır. Yaşayış ve Geçim Kaynakları Geçim kaynağı tarımdır. (Tarım ürünleri olarak, bodur elma, nar, defne, zeytin, meyve ve sebze, tütün yetiştirilir.) Az da olsa küçük esnaflık, çanak-çömlek yapımcılığı ve testilcilik yapılır. Merkezde TEKEL'e ait 150 kişinin çalıştığı tütün işletme evi bulunmaktaydı. Özelleştirme sonrası kapatılmıştır. Dışarıya göç veren bir ilçedir. Özellikle hasat döneminde Amik ve Çukurova’ya pamuk işçisi olarak giden fazladır. Yöreye Özgün Kullanılan Kelimeler küçükresim|sağ|300px|Kara Mağara yolu Bermil: Varil, çöp kovası vb. Süllüm: Merdiven Döl: Çocuk, soy Ölük: Ölmüş, vefat etmiş Aş: Düğünlerde verilen yemek Aleç: İlaç, merhem Orduevi: Ordövr, ön soğuk yemek Zeyt: Zeytinyağı Elpeçen: Küçük kertenkele Ağnanmak: Gelişigüzel yatmak Gidişmek: Kaşınmak küçükresim|sağ|300px|Yayladağı'nda Akdeniz kıyısında Kara Mağara bölgesi Süvari: Çay bardağında Türk kahvesi Bire: Erkek çocuk Kele: Kız çocuk küçükresim|sağ|300px|Yayladağı'nda Akdeniz kıyısında Kara Mağara bölgesi Maallef: Kül tablası Karabalcan: Patlıcan Manadura: Domates Keme veya Patata: Patates Koca: İhtiyar adam Aspap: Giyecek Pisik: Kedi Yağlık: Eşarp Silesil: Yoğurtlu bir tür yemek Zahter: Kekik Ağdamla veya Ağartı: Süt ürünleri Kernep: Su kabağından tas Mişmiş: Kayısının küçüğü Payam: Badem Bezzakke: Salyangoz Aymüşlemek: Karıştırmak, mıncıklamak Bakdeniz: Maydanoz Attun: Siyah, küçük, buruşuk zeytin Hölüp: Testi, toprak çanak İt üzümü: Böğürtlen Öte: İleri Melhafe: Yorgan Yüzü küçükresim|sağ|300px|Yayladağı'na özgü bir ev kapısı ve hemen hemen her ev kapısına asılan tabelalardan biri Elleham: Belki de,sanmak (allahu ́alem) Meatter: Zavallı insan Hoşhana: Kase Lakın: Çamaşır yıkanan leğen Sakiil: Laubali insan Gümbel veya cara: Büyük su testisi Kama: Bıçak Süğürtmek: Koşmak Dıkılmak: İçeri girmek Pinnek: Kümes(tavuk,Kaz) Sokmak: Çıkmaz Sokak Taka: Dolap Seyirtmek: Koşmak Istıfıl ol: Ne halin varsa gör Tarihi eserler Merkezde 1000 yıllık Kasım Bey Camii ve Kasımbey Köprüsü, 500 yıllık Hacı Hüseyin Camii ve Romalılardan kalma köprü vardır. Kel Dağı’nda Barlaham Manastırı, Ayışığı köyünde Kızlar Sarayı ve Çabala köyünde de bir kilise vardır. Karacurun Mahallesinde taş devrinden kalma oymalı mağara vardır. Olgunlar mahallesinde de kilise kalıntıları vardır. Merkezde diğer bir tarihi bina iki katlı Askerlik Şubesi Başkanlığı binasıdır. 1930 yılında Fransızlar tarafından karakol olarak yapılan tarihi binanın malzemesi Fransa'nın Marsilya kentinden gemilerle İskenderun'a oradan da katırlarla Yayladağı'na getirilmiştir. Fransız işgalinden geriye ayakta kalan tek binadır. Aydınbahçe Mahalleninde de Kale Boğazı adlı yerde eski zamanlardan kalma bir kalenin kalıntıları vardır. Turizm küçükresim|sağ|300px| Yayladağı'nın Akdeniz kıyısı, Kara Mağara denilen bölge Tarihi eserlerin tanıtımı iyi yapılamadığından turizm gelişmemiştir. Turistler sınır kapısından geçmek için gelirler. Karacurun Mahallesinde ağrılara deva olan "Yel Dede" ve çocuk sahibi olamayanların uğrak yeri "Aslan Dede" ziyareti bulunmaktadır. Karamağara denilen deniz kıyısında, tarih öncesi bir takım kaya boşlukları bulunmakta ve tarihi önemi bilinmemektedir. Kaynakça Dış bağlantılar T.C. Yayladağı Kaymakamlığı T.C. Yayladağı Belediyesi

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Yayladağı

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi