Yaymeşe, Şenkaya

[bullvar_katip]

Yaymeşe, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir mahalledir. Tarihçe Yaymeşe köyünün eski adı Tacereki veya Tecirek'tir. Bu yer adı Gürcüceden 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Dacerek (داجرك) biçiminde aktarılmıştır. Tacereki köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün bugünkü sınırları içnde kalıntıları tespit edilmiş olan kilise o dönemden kalmış olabilir. Tacereki köyü, Osmanlıların eline geçmesinden yaklaşık 45 yıl sonra, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre 29 Hristiyan haneden oluşan bir köydü. Hane reislerinden birinin Giorgi adı taşıması ve rahibin oğlu olarak kaydedilmiş olması, köydeki kilisenin rahibinin Gürcü olduğunu göstermektedir. Bu tarihte köy, Gürcistan Vilayeti içinde, Penek livasının Penek nahiyesine bağlıydı. Köyde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor ve koyun besleniyordu. Tacerek, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'nin Penek sancağına bağlıydı ve Müslim nüfus defterine göre bu tarihte köyü oluşturan 17 hanede 39 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Ağnaki köyünün Müslüman nüfusunun yaklaşık 78 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tacerek köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Tecerek (Теджерекъ) olarak kaydettiği köy, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 yılındaki nüfus tespitinde köydeki 16 hanede, 81'i erkek ve 84'ü kadın olmak üzere 165 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu. Tecerek köyü, aynı adı taşıyan nahiyenin de idari merkeziydi. Tecerek nahiyesi (Теджерекский маркяз) dokuz köyden oluşuyordu ve nahiyede toplam 1.601 kişi yaşıyordu. Bu tarihte Oltu kazasında Tecerek adını taşıyan bir başka köy daha bulunuyordu. Bundan dolayı Tecerek nahiyesinin herkesi olan Tecerek köyü "Penek Tecerek", diğer köy de "Narman Tecerek" adıyla kaydedilmiştir. Tecerek köyünün nüfusu 1896 yılında 193 kişi, 1906 yılında ise 215 kişi olarak tespit edilmiştir. Tacereki köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Tecerek" (تجرك) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı kazanın Kömürlü nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 360 kişiden oluşuyordu. 1946 yılında Şenkaya kazası kurulunca, Kömürlü nahiyesi ve Tecerek köyü bu ilçeye bağlandı. Tacerek veya Tecerek Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yaymeşe olarak değiştirilmiştir. Yaymeşe köyünde 1965 yılında 586 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 164 kişi okuma yazma biliyordu. Yaymeşe köyünün 2 kilometre güneyinde eski bir kilise ile eski bir yerleşimin kalıntı ve izleri tespit edilmiştir. Burası eski Tacireki köyünün yerleşim alanı olabileceği gibi adı günümüze ulaşmamış başka bir köy de olabilir. Coğrafya Erzurum il merkezine 142km, Şenkaya ilçe merkezine 45km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Şenkaya'nın mahalleleri