Yeşilkaya, Şenkaya

[bullvar_katip]

Yeşilkaya, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir mahalledir. Tarihçe Yeşilkaya köyünün eski adı Mitendieri'dir (მიტენდიერი). Gürcü dilinden geçmiş olan bu yer adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Mitendiyer (متندی یر) olarak kaydedilmiştir. Mitendieri köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Osmanlılar Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin kale sandığı ve 20. yüzyılın ikinci yarısında yıkılmış olan Mitendieri Kilisesi o dönemden kalmış olmalıdır. Mitendieri, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Oltu sancağının Kop (Kvabi) nahiyesine bağlı bir köydü. Bu tarihteki nüfusu 21 Hristiyan haneden oluşuyordu. Mitendieri köyü, Osmanlı idaresinin 1835 yılında askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada Çıldır Eyaleti'nin Oltu sancağına bağlıydı ve 12 hanede 47 erkek tespit edilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Mitendieri köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 94 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Mitendieri köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresince Mitender (Митендеръ) olarak kaydedilmiş olan köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köydeki 10 hanede, 27'si erkek ve 22'si kadın olmak üzere 49 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Mitender köyünün nüfusu 1896 yılında 56 kişiye, 1906 yılında ise 144 kişiye yükselmiştir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1907 yılında Örtülü köyünden batı yönünde yola çıktıklarını, tehlikeli bir yolu izleyerek Mitendieri denilen bir mezaraya indiklerini yazmıştır. Ancak Takaişvili küçük bir dere kıyısındaki kilise kalıntısını kale olarak tarif etmiş, kireçtaşından inşa edilmiş olan bu yapıdan iri taşların alınmış olduğunu belirtmiştir. Yazar ve maiyeti buradan Timur-Kışla mezrasına geçmiştir. Mitendieri köyü, 1935 genel nüfus sayımında "Mitürdir" adıyla Kars vilayetininin Sarıkamış kazasının Bardız nahiyesine bağlıydı ve köyde 314 kişi yaşıyordu. 1946 yılında Şenkaya kazası kurulunca, Bardız nahiyesi ve köy bu kazaya bağlandı. 1950 genel nüfus sayımında "Mitindir" diye kaydedilmiş olan köy, Şenkaya kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 397 kişiden oluşuyordu. Mitendieri veya Mitindir Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yeşilkaya olarak değiştirilmiştir. Yeşilkaya köyünün nüfusu 1965 yılında 460 kişide oluşuyor ve bu nüfus içinde 189 kişi okuma yazma biliyordu. Yeşilkaya köyünde varlığı bilinen bir kilise ile iki kale dışında, bir kayaya oyulmuş ve birbiriyle bağlantılı yedi mağara bulunmaktadır. Mitendieri Mağaraları olarak bilinen bu komplekse bir mağara kilise, diğerleri depo olarak kullanılmıştır. Bir mağaranın kilise olarak kullanılmış olması, bu kompleksin Osmanlı dönemi öncesinden kaldığını göstermektedir. Coğrafya Erzurum il merkezine 192km, Şenkaya ilçe merkezine 7km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Şenkaya'nın mahalleleri