Yojimbo

[bullvar_katip]

Yojimbo (Japonca: 用心棒 ya da Yōjinbō), 1961 yılında Akira Kurosawa tarafından çekilmiş jidaigeki (dönem filmi) türü film. Ronin olarak adlandırılan efendisiz bir samurayın hikâyesini anlatır. Hikâye, Toshiro Mifune tarafından canlandırılan samurayın, kumardan kazandıkları para uğruna aralarında çatışma yaşanan iki suç baronunun otoritesi altındaki küçük bir kasabayı ziyaret etmesi ile başlar. Yojimbo, Japonca'da koruma anlamını taşımaktadır. Hikâye Seibei ve Ushitora adlı iki suç baronunun otoritesi altındaki kasabaya gelen ronin samuray, her iki baronu da kendisini koruma olarak tutması konusunda ikna eder. Samuray, ilk olarak Ushitora'nın safında olduğunu hissettirerek Ushitora'yı saldırıya geçmesi konusunda ikna eder. Birkaç çatışmadan sonra her iki taraftan da birçok üye ölür ve iç çatışmanın galibi Ushitora olur. Bunun ardından hayatta kalanlar ronin tarafından öldürülür. Ronin kendisini Kuwabatake Sanjuro (dut bahçesi otuzüç yaşında şeklinde çevrilebilir) olarak tanıtmıştır ve muhtemelen kasabadaki dut bahçelerine bakarken bu ismi bulmuştur. Bu nedenle filmin karakteri isimsiz adam karakterinin ilk örneklerinden kabul edilmektedir. Esinlenmeler Filmin duruşu ve teması birçok Vahşi Batı filminden, özellikle John Ford tarafından yönetilen filmlerden esinlenmeler içerir. Kurosawa'nın daha önce Yedi Samuray (1954) filminde ele aldığı kurtarıcıya ihtiyaç duyan çaresiz kasaba halkı figürü vahşi batı filmlerinin prototipitir. Filmin sinematografisi ayrıca vahşi batı filmlerinde gelenekselleşen çekim tekniklerini de içermektedir. Yalnız kahramanın geniş açıyla görüntülenmesi, iki düşmanın yüzleşmesi sırasında aradan toz bulutunun geçmesi buna örnek gösterilebilir. Kurosawa, filmin taslağının ana kaynağının Dashiell Hammet'in 1931 tarihli romanından aynı adla uyarlanan 1942 yapımı film noir klasiği Glass Key olduğunu belirmiştir. Özellikle baş kahramanın kaçmadan önce yakalanarak işkence yapıldığı sahne Glass Key filminden neredeyse birebir kopyalanmıştır. Ancak Yojimbo'nun genel senaryosunun esin kaynağının Hammett'in bir başka romanı olan 1929 tarihli Red Harvest kitabı olduğu söylenebilir. Kurosawa araştırmacısı ve film eleştirmeni Manny Farber, Red Harvest'in film için esin kaynağı olduğunu söylerken, Donald Richie gibi farklı Kurosawa araştırmacıları bu benzerliklerin rastlantısal olduğunu belirtmektedir. Oyuncular Toshirō Mifune→ Kuwabatake Sanjuro Tatsuya Nakadai → Unosuke Yōko Tsukasa → Nui Isuzu Yamada → Orin Daisuke Katō → Inokichi, Ushitora'nın kardeşi Takashi Shimura → Tokuemon, sake imalatçısı Namigoro Rashomon → Büyük Kannuki Hiroshi Tachikawa → Yoichiro Yosuke Natsuki → Kohei'nin oğlu Eijirō Tōno → Gonji, taverna sahibi Kamatari Fujiwara → Tazaemon, ipek tüccarı ve kasabanın muhtarı Ikio Sawamura → Hansuke, kasabanın memuru Susumu Fujita → Homma, rehber Kyu Sazanka → Ushitora, suç baronu Yapım Toshirō Mifune, Takashi Shimura ve Tatsuya Nakadai gibi birçok aktör filmden önce ve sonra Kurosawa ile çalışmışlardır. Kurosawa'nın, sete geç gelmesi nedeniyle Mifune'yi azarlamasının ardından, Mifune her sabah saat 6:00'da kostümüyle birlikte hazır olacağı sözünü vermiştir. Filmin bir noktasında baş kahraman, hırpalanarak ölüme terkedildikten sonra kendisine sığınmak için bir kulübe bulur, ve bıçak atma egzersizleri yapar. Havada salınan bir yaprağı bıçağıyla vurduğu sahne, aslında kaydın geri oynatılmasıyla elde edilmiştir. Bu film Kurosawa'nın sinematograf Kazuo Miyagawa ile çalıştığı ikinci filmdir. Etkileri Yojimbo, hem Japonya hem de batı sinemasında birçok şekilde etki bırakabilmiş bir filmdir. Kurasawa 1962 yılında Yojimbo'nun bir parçası olarak Sanjuro filmini çekmiştir. Bu filmde ronin Sanjuro ismiyle ancak soyadını değiştirerek karşımıza çıkmaktadır. 1964 yılında, Yojimbo filmi Bir Avuç Dolar (A Fistful of Dollars) ismiyle vahşi batı filmi olarak tekrar çekilmiştir. Sergio Leone tarafından yönetilen ve Clint Eastwood'un başrolünü oynadığı filmde isimsiz adam öğesi Clint Eastwood filmlerinde ilk defa yerini almıştır. Ancak film telif hakları ihlali nedeniyle açılan dava sonucu üç yıl sonra gösterime girebilmiştir. 1970 yılında çekilen Zatoichi meets Yojimbo filminde, Mifune yine aynı karakteri canlandırmıştır. Kör kılıç ustası Zatoichi'nin film serilerinin onikincisi olan bu filmde, Mifune Sassa ismiyle yer alsa da, jidaigeki sinemasının iki ikonik karakteri karşı karşıya gelmiştir. 1984 yapımı The Warrior and the Sorceress adlı filmde, paralı asker Kain, kasabanın tek su kuyusu için çatışan iki savaş lordunun arasına girmektedir. Film iki güneşi bulunan Ura adlı terkedilmiş bir gezegende geçer. Bruce Willis'in oynadığı 1996 yapımı Last Man Standing filminin, Yojimbo'nun tekrar çekimi olduğu resmi olarak duyurulmuştur. Samurai Jack adlı çizgifilm serisinde de Yojimbo'dan bazı alıntılar olduğu görülmüştür. Dış bağlantılar Criterion Collection essay by Alexander Sesonske A Comparison of Yojimbo, A Fistful of Dollars and Last Man Standing Japanese Movie Database'da Yojimbo Kaynakça Kategori:1961 çıkışlı filmler Kategori:Samuray filmleri Kategori:Jidaigeki filmleri Kategori:Japonca filmler Kategori:Akira Kurosava'nın yönettiği filmler Kategori:Akira Kurosava'nın senaryosunu yazdığı filmler Kategori:Japon yapımı siyah-beyaz filmler