Yükseköğretim Kurumları Sınavı

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), Türkiye'de ÖSYM tarafından 2017-2018 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlanan ve her yıl yapılan ortaöğretimden yükseköğretime geçiş sınavı sistemi. Öncesi YKS öncesi benzer adlı Yükseköğretime Geçiş Sınavı ve Lisans Yerleştirme Sınavı şeklinde iki sınav vardı. Adaylar haziran ayındaki LYS'ye (alan sınavları) girebilmek için mart ayındaki YGS'de (baraj sınavı) herhangi bir puan türünde 180 ham puan almak zorundaydı. 150-179 puan arasındakiler önlisans programlarına başvurabilirken 150 puan altı ise tercih yapamazdı. 7 yıllık sistemin değiştirilmesi, Türkiye'nin 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liseye geçiş sınavı olan TEOG'un kaldırılması gerektiğini söylemesi ve TEOG'un kısa süre sonra kaldırılmasından sonra gündeme geldi. YGS ve LYS'yi kaldırarak YKS'yi getiren sistem 12 Ekim 2017'de açıklandı. Sınav sistemi I. Oturum: Temel Yeterlilik Testi (TYT) Adayların bir yükseköğretim kurumuna yerleşmek için iki aşamalı sınava girmeleri gerekmektedir. İlk olarak Temel Yeterlilik Testi (TYT) oturumuna girilir. TYT, bir üniversiteye yerleşebilmek için zorunlu bir sınavdır ve ilk aşamayı temsil eder. Testin amacı mantıksal düşünme, akıl yürütme, değerlendirme ve düşünme temelli problem çözme becerilerini ölçmektir. Sorular, seçilmiş lise müfredatından gelmektedir ve bu oturuma girmek zorunludur. Başta ön lisans ve lisans programlarını tercihte TYT ve AYT için 150 ve 180 olan baraj puanları 2022 yılında kaldırılmıştır. Adayların tercih yapabilmeleri için Matematik veya Türkçe testlerinden yarım net yapması yeterli olmaktadır. Buna ek olarak TYT'de 200 ve üstü bir puan alan öğrencilerin TYT puanı tercih yapmadıkları takdirde iki yıl geçerlidir. Sınavın süresi 135 dakikaydı. 2022 senesinde yayımlanan kılavuza göre sınav süresi 165 dakika olmuştur. Artık adayların TYT puanını bir sonraki sene kullanma hakkı ise geçersiz sayılmıştır. II. Oturum: Alan Yeterlilik Testleri (AYT) Sorular dört yıllık lise müfredatından gelmektedir. Adaylar TYT sonrasında AYT'ye girmek zorunda değildir. Fakat genel olarak 4 yıl eğitimli üniversiteler, TYT (%40) + AYT (%60) puan toplamları ile aldığı için bu sınava girilmesi gerekmektedir. Sınavın süresi 180 dakikadır. Yabancı Dil Testi (YDT) TYT sonrasında DİL puanı ile öğrenci alan bölümlere girmek isteyen adaylara yöneliktir. 80 sorudan oluşmaktadır. Sınava tercihe göre Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve Rusça dillerinden herhangi biri tercih edilerek girilir. Sınavın süresi 120 dakikadır. Puan türlerine göre testlerin yüzdelik ağırlıkları Adaylar hedefledikleri bölüm ya da bölümlerin hangi puan türünde öğrenci kabul ettiği bilgisine YÖK Program Atlası'ndan erişebilirler. Her puan türünde testlerin ağırlıkları farklıyken TYT puanı tüm AYT puan türlerini %40 oranında etkilemektedir. Aşağıda puan türlerine göre testlerin yüzdelik ağırlıkları verilmiştir. Başvuru süreci ÖSYM AİS ÖSYM AİS, aday öğrencilerin bilgilerinin yer aldığı sistemdir. Adaylar ÖSYM'nin hazırladığı tüm sınavlara buradan başvurabilmekte, sınav sonuçlarını görebilmekte ve tercihlerini yapabilmektedirler. Ayrıca sınav öğrencilerin girdikleri diğer ÖSYM sınavlarına dair arşivlerde bu sistemde bulunmaktadır. AİS şifresi ÖSYM merkezleri ile ortaöğretim kurumlarının müdür yardımcıları tarafından verilmektedir. Aday öğrenci sistemde bulunan fotoğrafını değiştirmek isterse ÖSYM merkezlerine başvurup belirli bir ücret karşılığında bu işlemi yaptırabilmektedir. Ayrıca AİS'te bulunan aday öğrenci fotoğrafı, öğrencilere üniversitelerde verilen öğrenci kimlik kartlarına da basılmaktadır. Sınav başvuruları 2018 YKS aday kılavuzuna göre bir ortaöğretim kurumunda son sınıfta olan öğrenciler (lise veya dengi okullar, açık öğretim liseleri), daha önce mezun olmuş olanlar, mezun olması bekletmeli olanlar (mezun olmasını engelleyecek kadar başarısız dersi bulunanlar) ve yurt dışında ortaöğretim kurumlarına denk bir okuldan mezun olanlar sınava başvurabilir. Merkezi yerleştirme (TÜBİTAK yarışmalarıyla sınavsız geçiş hakkı edinenler dâhil) ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan kurumlara yerleşebilmek için YKS'ye başvurmak zorunludur. Adaylar eğitim gördükleri okulda başvurularını yapabilmektedir. Açık liseden okuyanlar ise belirli okullar veya kurumlardan başvuru yapabilirler. Ayrıca ÖSYM başvuru merkezlerinden sınav başvurusu yapılabilmektedir. Bir ortaöğretim kurumunun son sınıfında olan öğrenciler, kendi okullarında başvurularını yapmak isterse okul müdür yardımcılarının belirlediği tarihlerde başvurularını yapabilecektir. Bu tür başvuruda; öğrenciye doldurması için bir form verilir, öğrencinin fotoğrafı çekilir ve ÖSYM'nin belirlediği bir ücret öğrenciden tahsis edilerek adaya şifre verilir. Bu sistem ÖSYM başvuru merkezlerinde de geçerlidir. Aday öğrenci, dilerse okuldan aldığı şifreyi ve sınav yeri tercihini (Örn. İstanbul 1,2,3 ve 4. Bölge gibi) ÖSYM AİS'ten değiştirebilir. ÖSYM, öğrencilerin şifrelerini bu sistemden değiştirmeleri ile üçüncü kimselerle paylaşmamaları konusunda uyarı ve tavsiyelerde bulunmaktadır. Önceden sınava girmiş adaylar tekrar sınava girmek isterse başvurularını ÖSYM AİS'ten bireysel olarak yapabilmektedir. Bunun için ilk şart sistemde geçerli bir fotoğrafının bulunmasıdır. Sistemde son 50 ay içerisinde herhangi bir başvuru merkezinde çekilmiş bir fotoğrafın bulunması gerekir. Aynı zamanda eğitim bilgilerinin sisteme otomatik olarak yansımış olması gerekir. Sistemde geçerli bir fotoğrafı olmayanlar ile var olan fotoğrafını değiştirmek isteyenler ÖSYM başvuru merkezlerinden bu işlemi yaptırabilir. Eğitim bilgileri olmayanlar ilgili ÖSYM kurumlarına başvurmalıdır. Başvuru ücretleri Adaylar ÖSYM AİS veya diğer başvuru merkezlerinde başvuru sürecini tamamladıktan sonra ÖSYM'nin belirlediği kurumlarda sınav ücretini yatırmak zorundadırlar. Başvurusunu yapıp fakat sınav ücretini ödemeyen adaylar sınava giremezler. Sınav ücretleri yıllara göre farklılık göstermektedir. ÖSYM'nin ücretlerinin ödenmesi için belirlediği kurumlar her yıl yayınlanan aday kılavuzlarında yazmaktadır. Öğrenciler bu kılavuza ÖSYM'nin resmî sitesinden ulaşabilmektedir. 2018 yılında her oturum için başvuru ücreti ₺50 olarak belirlendi. TYT ile AYT olmak üzere iki oturuma girecek bir adayın 100 lira ödemesi gerekmektedir. Geç başvuru ücreti her oturum için 75 lira olarak belirlendi. 2018 ile 2020 yılı arasında sınav ücreti %40 zamlandı. 2020 yılında bu ücretler her oturum için ₺70 olarak belirlenmiştir. 2021 yılında sınav ücreti %29 zamlanarak her oturum için ₺90 olarak belirlendi. İki oturuma girecek bir adayın toplam 180 lira ödemesi gerekmektedir. 2022 yılında sınav ücreti her oturum için ₺115 olarak belirlendi. 2023 yılı sınav ücreti her oturum için ₺115 olarak belirlendi. Ayrıca 2023 Kahramanmaraş depremleri sebebiyle afet bölgesi ilan edilen 11 il ve bir ilçede ikamet eden, deprem sonrasında başka il ve ilçelere göç eden adaylardan sınav ve YKS başvuru ücreti alınmayacak. Yerleştirme YÖK Program Atlası Yükseköğretim Kurumu tarafından 2016 yılında hazırlanan uygulamadır. Öğrenciler YÖK Atlas uygulaması ile, YÖK'e bağlı bulunan üniversitelerin ilgili tüm bölümlerine yerleşen öğrencilerin istatistik verilerine ulaşabilmektedir. 3 farklı türde sistemi olan Atlas uygulaması ile herhangi bir bölüme yerleşmek isteyen adayların kaç net yapmaları, kaç puan almaları, sıralamalarının nasıl olması gerektiği gibi soruların cevapları ortalama değerlerle bulunabilmektedir. Aynı zamanda istenen bölümün demografik yapısı, bölümdeki öğrencilerin geldikleri bölge ve iller (isimsiz, grafik olarak), mezun oldukları okul türleri, bölümüm akademik sayısal verileri ve adayların benzer tercihleri paylaşılmaktadır. Atlas uygulaması ilgili sınav yılından 2-3 yıl önceki sınav yıllarına dair istatistiki veriler yansıtılmaktadır. Tercihler Aday öğrenciler sınav yerlerini ve sonuçlarını ÖSYM AİS'ten görebilmekte ve tercihlerini yine burada yapabilmektedir. Adaylar 24 ile 30 bölüm arasında tercih yapma hakkına sahiptirler. Bu sayılar yıllara göre değişmektedir. Yerleştirme Bazı bölüm ve programlar için başarı sırası sınırlaması bulunmaktadır. Buna göre EA puan türünde hukuk programları için en düşük başarı sırası 125 bin (125.000); SAY puanı ile alan mühendislik programlarında 300 bin (300.000), mimarlık programlarından 250 bin (250.000), tıp programlarında 50 bin (50.000), eczacılık programlarında 100 bin (100.000) ve diş hekimliği programlarında 80 bin (80.000) başarısı sırası koşulu vardır. PDR dahil tüm öğretmenlik bölümlerinde ise ilgili puan türlerinde (örneğin SÖZ puanı ile Türkçe öğretmenliği vb.) en düşük başarı sırası 300 bin olarak belirlenmiştir. Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) lise diploma notlarından yola çıkarak hesaplanan bir puandır. Hesaplama sonrasında OBP en küçüğü 250 ve en büyüğü 500 olan puana dönüştürülür. Dönüştürme işlemi her bir aday için diploma notunun 5 ile çarpımıyla elde edilir. Eğer diploma notu 100'lük sisteme göre 50'nin altındaysa 50 olarak kabul edilerek asgari OBP olan 250 puan aday için hesaplanır. Diploma notları 5'li ve 10'lu not sistemine göre hesaplanmış adaylar için de diploma notları önce 100'lük sisteme dönüştürülüp sonra yine aynı yöntemle OBP hesaplanır. Bazı programlara girerken adayların OBP'si 0,12 ile değil 0,18 ile çarpılır. Bunun için adayın meslek lisesinden mezun olması ve mesleği ile bağlantılı bir 2 yıllık bölümü tercih etmiş olması gerekir. 4 Yıllık bölümlerde 0,18 katkısını sadece Mart 2012 yılında bir meslek veya anadolu öğretmen lisesinde okuyanlar yine alanlarının devamı niteliğindeki bir lisans programını seçtiklerinde alırlar. Bu tarihten sonra bir meslek lisesinde okuyanlara 0,18 OBP katkısı 4 yıllık programlarda verilmez. Sonrası Taban ve tavan puan Taban puan, ilgili bölüme bir önceki yıl en son giren öğrencinin puanıdır. Taban sıralama ise son giren öğrencinin sıralamasıdır. Tavan puan ve sıralama ise bunların tam tersidir. Yerleştirmelerde taban puan oldukça önemlidir, fakat sıralama, taban puandan daha önemli görülmektedir. Genel olarak adayın puanı taban puana yakınsa sıralaması da bölümünün taban sıralamasına yakın gelmektedir. İlgili bölümlerin puan ve sıralamaları yıllara göre çeşitlilik göstermektedir. Bunun nedeni her yıl sınavın zorluğu ve sınava giren öğrencilerin ortalama başarı oranının değişmesidir. Ancak bir okulun kontenjanı ve tercih edilme oranını en iyi gösteren veri önceki yılda en düşük puanla aldığı öğrenci olduğundan (taban puan bu öğrencinin sınav da aldığı puandır) onun sıralaması bakmak daha güvenilir bir tercih olanağı sağlar. Bu nedenle sınavdaki önceki yılın taban başarı sıralamasına bakmak taban puanına bakmaktan daha sağlıklı tercih öngörüsü sağlasa da bu durum mutlak doğru bir bilgi sağlamaz. Sağlıklı şekilde bilgi edinebilmek için taban puanları ve başarı sıralamalarına beraber bakılmalı, geçmiş seneler ile kıyaslanarak çıkarım yapmak gerekir. Eleştiriler Sistem eleştirileri Türkiye’deki eğitim sistemi kısa süre aralıklarıyla değişikliklere uğramaktadır. Sınav giriş sisteminin 2017'de yeniden değiştirilmesine ilişkin olarak NTV yazarı olan eğitim uzmanı Sadık Gültekin YKS’yi ve sistemi açıklayan YÖK Başkanı Yekta Saraç’ı eleştirmiştir. Gültekin genel olarak yeni sistemi YGS ve LYS’nin kırpılmış hali olarak yorumladı. YGS’deki 160 sorunun TYT ile 120’ye indirilmesi aday niteliklerin belirlenmesine yapacağı etkiyi “Milyonlarca aday, dar alanda kısa paslaşma yapacak!” şeklinde yorumladı. 1. Oturum sonrasında adayların barajı geçip geçmediklerinin belirsiz olmasını, yani öğrencinin inisiyatifine bırakılmasını kötü bir düzenleme olarak gördü ve öğrencileri II. Oturum sırasında olumsuz etkileyeceğine dikkat çekti. Kilit noktalardan birini de 18 olan puan türünün 5’e düşürülmesi olarak ele aldı. Gültekin tıp ve mühendislik örneklerini vererek birbirinden farklı olan bu bölümlerin tek bir sayısal puan türünden alınacak olmasına tepki gösterdi (Önceden Say 1-2-3 gibi farklı puan türleri vardı ve her puan türünde ağırlıklı testler farklıydı). Bunun sonraki yıllarda ‘adaylar bu programlara uygun değil’ şikâyetlerine neden olacağını belirtti. Olumlu olarak da sadece tercih yapılmaması durumunda sınavın 2 yıl geçerli olacak olmasını saydı. Ücret eleştirileri Sınav başvuru ücretlerinin yüksek olması adayların tepkisini çekmektedir. 2018 yılında her oturum için başvuru ücreti ₺50 olarak belirlendi. 2020 yılında %40 zamlanarak 70 TL'ye çıktı. 2021 yılında sınav ücreti %29 zamlandı ve her oturum için 90 TL olarak belirlendi. İki oturuma girecek bir adayın toplam 180 TL ödemesi gerekmektedir. 2022 yılında sınav ücreti tekrar zamlanıp her oturum için 115 TL oldu. iki oturuma girecek öğrencilerin 230 lira ödemesi gerekti. Henüz hiçbir resmi geliri olmayan öğrencilerden sınav için para alınması eleştiri konusu olmaktadır. Kaynakça Kategori:Eğitim için ön eleme sınavları Kategori:Ortaöğretim sonrası sınavları Kategori:Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından uygulanan sınavlar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Yükseköğretim Kurumları Sınavı

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi