Z-Kütüphane

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Z-Kütüphane veya zenginleştirilmiş kütüphane, okul kütüphaneleri kapsamında geliştirilmiş yeni bir modeldir. Okullardaki geleneksel kütüphane ortamının dijitalleşen dünya ile yönünü değiştirmesi “Z- Kütüphane” modelini ortaya çıkmıştır. Z- Kütüphane, estetik, ergonomik tasarımı ve teknolojik altyapısı ile kullanıcıların okullarda bilgiyi arama davranışlarını desteklemeye imkân tanıyan sosyal bir etkinlik alanıdır. küçükresim| Resim 1: Z-Kütüphane Anaokulu Örneği küçükresim| Resim 2: Z-Kütüphane İlkokul Örneği küçükresim| Resim 3: Z-Kütüphane Ortaokul Örneği küçükresim| Resim 4: Z-Kütüphane Lise Örneği Bu kütüphane modeli Türkiye’de ilk defa 2014 yılında Milli Eğitim Bakanlığının başlattığı Orman ve Su İşleri Bakanlığının ve Türkiye Belediyeler Birliğinin paydaşlığını üstlendiği “Okullara Hayat Olsun” adı altında faaliyete geçen projede gündeme gelmiştir. Z- Kütüphane uygulamasının faaliyete geçmesiyle okul, öğrencilerin eğitim ve öğretim faaliyetlerini destekleyerek kişisel gelişimlerine katkı sağlayacak kütüphane uygulamasına da destek vermiş olmaktadır .Öğrencileri, anaokulundan liseye kadarki süreçte destekleyen Z-Kütüphane uygulaması, öğrencilere kitap ve kütüphane ilişkisini yaşayarak öğretmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda Z- Kütüphane, öğrenme faaliyetlerini elektronik kitap, bilgisayar ve internet destekli hizmet çerçevesinde oluşturan sosyal yapıyı ifade ederek, bir nevi okul kütüphanelerini sadece kitap okuma etrafında şekillendirilmiş durağan yapısından çağdaş dijital teknolojilerin de kullanılabildiği bir yaşam alanına dönüştürmüştür. Yeni modelde artık kütüphanede kitap okuma becerisinin kazandırılmasının yanında çeşitli zeka oyunları ve etkinlikler de bulunmaktadır. Z-Kütüphanelerinin iç dizaynı, kullanıcıların ilgisini çekebilecek şekilde tasarlanmıştır. Farklı tarzlarda raf çeşitleri ve oturma planları Z- Kütüphanenin karakteristik özelliklerinden bazılarını oluşturmaktadır. Örneğin kütüphaneye puf, minder ve koltuk konulması ya da hareketli kitaplıklar daha rahat ve ilgi çekici bir mekân sağlamaktadır. Kullanıcıların dikkatini kitap, eğlence ve dinlenme alanlarına yönlendirmek amacıyla duvarlar farklı renklere boyanmakta ve iç mekân süslemeleri ile kapalı kütüphane ortamına derinlik kazandırılmaktadır. Z-Kütüphane, anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise için farklı olmak üzere dörde ayrılır. Kütüphane tasarımında anaokulu için iki, ilkokul, ortaokul ve lise için üç model sunulmaktadır. Her düzey için farklı tasarımları bulunan Z-Kütüphanelerinin mekân tasarımları resim 1, resim 2, resim 3 ve resim 4’ te örnek olarak verilmiştir Z- Kütüphane Kurmanın Genel Koşulları Z- Kütüphane oluşturulurken kütüphane içerisinde yer alacak her şey standartlara uygun olmalıdır. Z-Kütüphane kurma talebinde bulunmak isteyen okullar, Milli Eğitim Bakanlığının “Zenginleştirilmiş Kütüphane (Z-Kütüphane) Kurulumu ve Donatımına İlişkin Şartname” yi referans almaları gerekmektedir. Z-Kütüphane kurmak için gereken koşullar ise en genel anlamda aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: • Kütüphane, zemin katta, ulaşımı kolay ve fark edilebilir levhalarla ulaşılabilen bir alanda yer almalıdır. • Kütüphanede kullanıcılar için çalışma, bilgisayar ve oyun alanları oluşturulmalıdır. • Kütüphane içerisinde oluşturulacak alanlar, sandalye, puf, koltuk gibi farklı oturma grupları ile desteklenmelidir. • Kütüphanede kullanıcılar için bilgisayar ve internet altyapısı sağlanmalıdır. • Kütüphanede zekayı geliştiren oyun alanları oluşturulması gerekmektedir. Şartnamede kütüphane içerisinde oyun alanlarının varlığının göstergesi olarak 2 adet satranç masası bulunması yer almaktadır. • Kütüphanede kullanılacak rafların boyu anaokulu için 90 cm, ilkokul için 120 cm, ortaokul için 150 cm ve lise için 180 cm olmak üzere farklılık göstermektedir. • Kütüphane kurulumu için kullanılan tüm malzeme, donanım ve yazılımlar güncel teknoloji ile uyumlu ve sürekli olmalıdır. • Kütüphane için seçilecek kitaplar, idare tarafından belirlenecek olan kaynak seçim komisyonu tarafından belirlenecektir. • Kütüphanede en az bin adet kitap bulunması gerekmektedir. • Kütüphanede yapılacak olan mimari değişiklikler, kurulum ve donatım şartnamesi dışında başkanlık onayı olmaksızın yapılmamalıdır. Yukarıda belirtilen genel şartlar sağlandığında kütüphanenin hazırlık süreci tamamlanmış olmaktadır. Gereken şartları sağlayan okullar, kütüphane kurulumuna ilişkin yönergeyi uygulamaya koyabilmektedir. Bünyesinde kütüphane bulunduran okullar, kütüphanelerini Z- Kütüphaneye dönüştürmek için de aynı başvuruyu yapmalıdır. Kütüphanede bulunan kitap ve diğer materyaller Z-Kütüphane şartlarını sağladığında kütüphane kurulumu gerçekleşecektir. Kütüphanede eğitim, internet ve eğlence altyapısının sağlanması, kütüphanenin kullanım istatistikleri üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışmalarda, okullarda Z-Kütüphane varlığının olumlu etkilerinin bulunduğu görülmüştür. Z-Kütüphane modeli kullanıcıların kütüphaneyi kullanma sıklıklarını pozitif yönde etkilemektedir. Kaynakça Kategori:Kütüphane listeleri Kategori:Kütüphaneler Kategori:Eğitim

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Z-Kütüphane

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi