Zabtiye Nezâreti

[bullvar_katip]

Zabtiye Nezâreti, Osmanlı Devleti’nde asayiş ve güvenlikten sorumlu bakanlık. Osmanlı Devleti’nde kuruluşundan itibaren asayiş ve güvenlikten sorumlu çeşitli görevliler vardı. Tanzimat Dönemi’nde ise 31 Mart 1845 tarihli bir müzekkere ile “polis” adıyla bir teşkilât kuruldu. Ardından da önce Zabtiye Müşîriyyeti (15 Şubat 1846) sonra Zabtiye Nezareti (4 Aralık 1879) teşkil edilerek asayiş ve güvenlik işleri bunlara devredildi. II. Meşrutiyet’in ilânından sonra da başlangıçta yeni nazırlar atamak suretiyle Zabtiye Nezâreti ıslah edilmeye çalışıldı. Ancak bundan istenen netice alınamayınca nezaret kaldırıldı ve yerine Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyyeti kuruldu (4 Ağustos 1909). İlk umûm müdür olarak da Hareket Ordusu Kumandanlarından Miralay Galip Bey (Pasiner) atandı. Zaptiye Müşirleri Çerkes Hafız Mehmed Paşa Ocak 1846-Şubat 1847 Pepe Mehmed Emin Paşa Şubat 1847-Eylül 1851 Mehmed Hayreddin Paşa Ağustos 1852-Ocak 1854 Gözügüzel Mehmed İzzet Paşa Aralık 1854-Kasım 1857 Pepe Mehmed Emin Paşa Kasım 1857-Kasım 1861 Abdülkerim Paşa Kasım 1861-Şubat 1863 Pepe Mehmed Emin Paşa Ekim 1863-Şubat 1867 Hekim İsmail Paşa Şubat 1867-Mart 1868 Hüseyin Hüsnü Paşa Mart 1868-Eylül 1871 Mehmed Arif Paşa Eylül 1871 Alyanak Mustafa Paşa Kasım 1871-Ağustos 1872 Mustafa Asım Paşa Ağustos-Ekim 1872 Gürcü Ali Saib Paşa Ekim-Kasım 1872 Hekim İsmail Paşa Kasım 1872-Ocak 1873 İstanbullu Mehmed İzzet Paşa Şubat-Mayıs 1873 Arnavut Ahmed Hamdi Paşa Mayıs 1873-Ağustos 1875 Mehmed Arif Paşa Ağustos 1875 Çerkes Abdi Paşa Eylül 1875-Haziran 1876 Mehmed Sabri Paşa Haziran-Ağustos 1876 Küçük Ömer Fevzi Paşa 1876 Ömer Fevzi Paşa Ağustos 1876-Mart 1877 Arnavut Ahmed Hamdi Paşa Mart 1877-Ocak 1878 Hafız Ahmed Paşa Mayıs 1879-Şubat 1883 Mehmed Fazlı Paşa Şubat 1883-Temmuz 1886 Herzekli Kamil Bey Temmuz 1886-Temmuz 1890 Hüseyin Nâzım Paşa Temmuz 1890-Kasım 1896 Kaynakça