Zafer Toprak

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Zafer Toprak (1946, Zonguldak - 3 Haziran 2023, İstanbul), Türk tarihçi, yazar ve akademisyen. Osmanlı ve erken Cumhuriyet devrine ilişkin sosyo-ekonomik çalışmaları bulunmaktadır. Türkiye'de Millî İktisat (1908-1918) adlı yapıtı Türkiye tarihi üzerine yayımlanmış klasiklerden birisidir. Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün kurucu başkanıdır. Tarih Vakfı'nın kurucularındandır. Hayatı 1946 yılında Zonguldak'ta doğdu. Resim-iş öğretmeni babası ile tarih-coğrafya öğretmeni annesinin ikinci çocuğudur. İlk çocuk yılları anne babasının görev yeri olan Antep'te geçti. İlköğrenimine Antep'te başladı. Anne-babasının Heybeli Ortaokulu'na tayini üzerine Heybeliada İlkokulu'nda dört yıl okudu. Ortaöğrenimini Saint-Joseph Fransız Lisesi'nde, yükseköğrenimini 1969 yılında Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde tamamladı. Londra Üniversitesi'nde 'Alan Araştırmaları’ konusunda yüksek lisansını 1971'de tamamladıktan sonra Türkiye'ye döndü. 1977'de Boğaziçi Üniversitesi Beşeri Bilimler Bölümü'ne katıldı. 1981'de İstanbul Üniversitesi'nden ekonomi alanında doktora derecesi aldı. 1992-2013 yılları arası Boğaziçi Üniversitesi’nin Atatürk Enstitüsü’nün başında bulundu. Toprak, Minnesota ve Paris üniversitelerinde konuk öğretim üyesi olarak bulundu. Uzun yıllar Minnesota'daki St. Olaf Üniversitesi’nin Orta Doğu programı İstanbul direktörlüğünü yürüttü ve bu hizmetinden dolayı kendisine fahri doktora verildi. Akademik çalışmaları 19. ve 20. yüzyıl Türkiyesi üzerine yoğunlaştı. 20'de fazla kitap, 250'nin üstünde akademik makale yayımladı. Eserlerinin bir kısmı İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca olarak yayınlandı. 1981 yılında yayımlanan Türkiye'de Millî İktisat (1908-1918) adlı yapıtı Türkiye tarihi üzerine yayımlanmış klasiklerden birisidir. Mustafa Kemal Atatürk'ü siyasi kimliğiyle değil, entelektüel kimliğiyle ele alan Atatürk:Kurucu Felsefenin Evrimi (2020) adlı eserinde temel bir başvuru kitabıdır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Sümerbank, Akbank, Yapı Kredi Bankası, Milli Reasürans, Anadolu Sigorta ve Borusan gibi kuruluşlar için kurumsal tarih kitaplarını hazırladı. Toplum ve Bilim dergisi ve Yurt Yayınları'nın kurucuları arasında yer aldı. 11 ciltlik Yurt Ansiklopedisinin ve 8 ciltlik Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nin genel koordinatörlüklerini üstlendi. Tarih ve Toplum ve Toplumsal Tarih, İstanbul Dergisi gibi yayınlar ile Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi ve Yurt Yayınları yayın kurullarında görev aldı. Tarih Vakfı’nın kurucuları arasında yer aldı. Avrupa Bilim Vakfı projelerinde yöneticilik yaptı ve birçok uluslararası sempozyum düzenledi. Türkiye İş Bankası Finans Müzesi'ni ve Asım Kocabıyık Borusan Müzesi'ni kurdu. Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası ve Türkiye İş Bankası’nın sergilerinde küratörlük yaptı. Lozan Antlaşması'nın 90. yıldönümü nedeniyle hazırladığı "Lozan'dan Cumhuriyet'e İsmet İnönü" sergisi Türkiye'nin değişik kentlerini dolaştı. 2015'te Boğaziçi Üniversitesi'nde açılan "Entelektüel Tarihimizde Kırılma Noktası: Nâzım Hikmet'in Açlık Grevi" sergisini hazırladı. Boğaziçi Üniversitesi Prof. Dr. Aptullah Kuran Üstün Hizmet Ödülü'nü, İttihat-Terakki ve Cihan Harbi adlı kitabıyla Osmanlı Bankası-Garanti Bankası Bankacılık ve Finans Tarihi Ödülü'ne, 2012'de Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji adlı eseriyle de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin verdiği Sedat Simavi Ödülü’ne değer görüldü. Bilim Akademisi aslî üyesidir. Ölümü Zafer Toprak, 3 Haziran 2023'te İstanbul'da 77 yaşında öldü. 6 Haziran'da ilk olarak uzun yıllar görev yaptığı Boğaziçi Üniversitesinde anma töreni düzenlendi ve ardından Zincirlikuyu Camii’nde cenaze namazı kılındı. Toprak, törenin ardından Yeniköy Mezarlığına defnedildi. Toplumsal Tarihin Temmuz 2023 tarihli 355. sayısı Toprak'ın anısına ithaf edildi. Bazı eserleri Türkiye'de Milli İktisat 1908-1918, Ankara, 1982 Türkiye'de Tarımsal Yapılar 1923-2000, Ankara, 1988 1908 Seçimleri ve Mebusan Hatıraları, 1998 Sümerbank: Kurumsal Bir Tarih, İstanbul, 1990 Ulusal Ekonomi - Ulusal Burjuvazi, İstanbul, 1995 İttihat ve Terakki ve Devletçilik, İstanbul, 1995 İmparatorluk Borçlarından Global Arzlara - İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın Yükselişi, İstanbul, 1995 Bir Geleceğim Geçmişi - Akbank'ın Kurumsal Tarihi, İstanbul, 1998 Bir Yurttaş Yaratmak - Muasır bir medeniyet için seferbelik bilgiler, 1998 İttihad - Terakki ve Cihan Harbi - Savaş Ekonomisi ve Türkiye'de Devletçilik 1914-1918, 2003 Cumhuriyet'e Doğru - 1919-1923 Özgürlük ve Bağımsızlık Yolu, 2006 Bir Muhalif Kimlik - Tevfik Fikret, 2007 Ulusaldan Küresele Millî Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye’de Reasüransın Evrimi, 2009 Geçmişten Geleceğe Anadolu Sigorta Türkiye’nin Sigortası, 2010 Lozan'dan Cumhuriyet'e İsmet İnönü, 2013 Cumhuriyet'in Başarı Öyküsü Asım Kocabıyık 1924-2012, 2014 Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji, 2012 Türkiye’de Popülizm 1908-1923, 2013 Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935), 2014 Türkiye'de İşçi Sınıfı (1908-1946), 2016 Atatürk - Kurucu Felsefenin Evrimi, 2020 Cumhuriyet ve Antropoloji, 2021 Kaynakça Dış bağlantılar Mehmet Ö. Alkan, "Zafer Toprak: Bir 'Demokrat Kemalist'in ardından ", Gazete Duvar, 7 Haziran 2023. Kategori:1946 doğumlular Kategori:20. yüzyıl Türk tarihçileri Kategori:21. yüzyıl Türk tarihçileri Kategori:2023 yılında ölenler Kategori:Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Tarih ve Toplum kişileri Kategori:Bilim Akademisi üyeleri Kategori:Türk bilim insanları Kategori:Saint Joseph Fransız Lisesinde öğrenim görenler Kategori:Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Londra Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde öğrenim görenler Kategori

aris Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Minnesota Üniversitesi öğretim üyeleri Kategori:Sedat Simavi Ödülü sahipleri Kategori:Yeniköy Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:Zonguldak doğumlular

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Zafer Toprak

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi