Zafer Yolları Operasyonu

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Zafer Yolları Operasyonu, Libya Ulusal Ordusu'nu komuta eden Halife Hafter'in başlattığı Batı Libya Taarruzu sırasında Trablus kuşatmasını parçalayan Ulusal Mutabakat Hükümetine bağlı Libya Silahlı Kuvvetlerinin, Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu'na karşı başlattığı karşı operasyondur. Operasyon, Trablus kuşatmasının kırıldığı 4 Haziran 2020'den iki gün sonra, 6 Haziran 2020'de başlatılmıştır. Operasyonun amacı petrol sahalarını barındıran Sirte'nin ve stratejik bir konumda bulunan Cufra Hava Üssü'nün ele geçirilmesi olarak tahmin edilmektedir. Operasyon başladıktan bir gün sonra Libya Silahlı Kuvvetleri Sirte'ye girmiştir. Ardından gerçekleşen hava saldırıları sebebiyle çekilmek zorunda kalmıştır ve sonra taraflar ve tarafları destekleyen ülkeler arasında masa süreci başlamıştır. 21 Temmuz 2020 itibarıyla Sirte'ye yığınak yapılmaya devam edilmektedir. Arka plan [[Dosya:Combattants du GNA Tripoli 2019 (1).jpg|küçükresim|sol|Batı Libya Taarruzu sırasında Trablus'ta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri.]] 2011 yılında çıkan Libya İç Savaşı sırasında Muammer Kaddafi öldürüldü, ardından Libya'da otorite oluşturulamadı. Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ve ülkenin çeşitli kuruluşları arasında İkinci Libya İç Savaşı başladı. Birleşmiş Milletler ve bazı ülkeler bu savaşın önüne geçmek amacıyla, 2016'da Ulusal Mutabakat Hükümetini (UMH) oluşturdu. UMH oluşturulduktan sonra Libya'daki krizi engellemek isteyen ülkeler, Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ile Ulusal Mutabakat Hükûmeti arasında köprü kurmaya çalıştı ve çeşitli görüşmeler yapıldı. Bu görüşmeler sürmesine rağmen, Temsilciler Meclisine bağlı olan Halife Hafter, yine Temsilciler Meclisine bağlı Libya Ulusal Ordusu'nu kullanarak Batı Libya'ya bir taarruz başlattı. Kısa süre içinde Trablus'un büyük bir bölümü ele geçirildi ve kuşatıldı. Trablus bu süreç içerisinde 14 ay boyunca kuşatmada kaldı, çeşitli bölgeler sürekli el değiştirse bile kesin bir sonuç alınamadı. Trablus kuşatması sürerken Libya Ulusal Ordusu, Sirte'deki aşiretlerle anlaşarak şehre girdi ve Libya Silahlı Kuvvetlerini Sirte'den çıkardı. 6 Ocak 2020'de Sirte'de kontrolü sağladı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekât merkezi kurmasıyla, operasyonlarda danışmanlık yapmasıyla ve Türk insansız hava araçlarının Libya'da daha sık kullanılıp etkin olmaya başlamasıyla birlikte Nisan-Mayıs 2020'de Libya Silahlı Kuvvetleri Libya'nın batısında Surman, Sabratha ve El Ajaylat gibi bölgeleri ele geçirip Vatiyye Hava Üssü'nü kontrol etti. 4 Haziran 2020'de Trablus'a uygulanan kuşatma tamamen kırıldı ve Hafter birlikleri Trablus topraklarından çıkarıldı. Operasyon 6 Haziran 2020'de "Zafer Yolları Operasyonu" başlatıldı ve Libya Silahlı Kuvvetleri Sirte'nin batısında ilerlemeye başladı. 7 Haziran 2020'de Sirte, Ulusal Mutabakat Hükûmetine bağlı Libya Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirildi. UMH'nin Sirte'deki varlığını güçlendirmek amacıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönlendirdiği bir konvoy Sirte'ye gönderildi ve Rus yapımı Mikoyan MiG-29 bu konvoyu bombaladı. Bu bombardıman sonrasında Sirte'deki UMH birlikleri de hava kuvvetleri ile hedef alınınca çekilmek zorunda kaldılar ve UMH birlikleri, Sirte'den tekrar çekilmiş oldu. Böylelikle Türk destekli birliklerin ivmesi kırıldı ve ülkeler arasında masa süreci başladı. Bununlarla birlikte, haziran ayında Türk ordusu ile Fransız ordusu Doğu Akdeniz'de Fransız yetkililerin iddiasına göre karşı karşıya geldi. Fransız yetkililerin iddiasına göre Türk savaş gemisi, Libya'ya silah ambargosunu deldiğini düşünen gemiyi denetlemek isteyen Courbet isimli Fransız fırkateynine 3 kez radar kilidi attı ve vurmakla tehdit etti. Olay NATO'ya taşındı. Türk yetkililer, Fransa'nın bu iddialarını "mesnetsiz" olarak nitelendirdi ve NATO'ya gereken bilgilerin verildiğini açıkladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye'nin Libya'da tehlikeli bir oyun oynadığını açıkladı. Macron'un açıklamasından kısa süre sonra Türk Savunma Bakanı Hulusi Akar, Libya'ya gitti. Akar, resmi ziyaretler ve harekât merkezi ziyareti sonrası çatışma bölgesinde ele geçirilen Rus yapımı askeri helikopterin önünde röportaj verdi. Türk savunma bakanı röportajda Fransa'nın Türkiye'ye karşı NATO'yu araç olarak kullanmaya çalıştığını ve siyasi hatalarını telafi etmek için Türkiye'yle gerilim yaratmaya çalıştığını, böyle bir tacizin söz konusu olmadığını söyledi. Bu olayların ardından 15 Temmuz Milli Birlik Günü sebebiyle doktora yaptığı Boğaziçi Üniversitesini ziyaret eden Hulusi Akar, Fransa ile yaşanan olay konusunda NATO'nun Türk askerine itidalli davrandığı için teşekkür ettiğini, olayın Fransa tarafının anlattığı gibi olmadığını söyledi. Akar, bu iddialar nedeniyle Fransa'nın özür dilemesi gerektiğini belirtti, Türkiye'nin Mavi Vatan Doktrini'nde geri adım atmayacağını açıkladı ve "Türkiye'nin, her aklına gelenin efelik yapacağı bir ülke olmadığını görsünler" dedi. 30 Temmuz 2020'de Al Jazeera'ye röportaj veren Hulusi Akar, yaşanan olayla ilgili ek bilgiler verdi. Fransız savaş gemisinin tehlikeli şekilde Türk savaş gemilerinin arasına daldığını söyleyen Hulusi Akar "Gemilerimiz düşmanca bir tavır içinde bulunmadılar, Fransız gemisinin 20 knot süratle yaptığı manevrada herhangi bir kaza bela olmasın diye tedbir aldılar, kendilerini korudular. Durum bundan ibaret. Fransa'nın Libya'daki politikası çöktü. Hafter gibi bir darbecinin, maceracının peşine takılıp yenildiler. Bundan sonra da ne yapacaklarını şaşırdılar, bunu kapatmak için böyle işlere kalkışıyorlar." dedi. Temmuz ayının başında Türkiye'nin kullanmak istediği Vatiye Hava Üssü, Birleşik Arap Emirlikleri'ne ait olduğu düşünülen savaş uçakları ile vuruldu. Saldırıda Türk hava savunma sistemleri imhâ edildi. Türk yetkililer bunun cezalandırılacağını açıkladı. 13 Temmuz 2020'de konuşan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye'nin Sirte için masada mücadele ettiğini ama sonuç çıkmazsa sahada Sirte'ye hazırlıkların devam ettiğini söyledi. Aynı gün, Hafter'i destekleyen Temsilciler Meclisi, Mısır ordusuna Libya'da Türkiye'ye karşı müdahale için tam yetki verdi ve Mısır ordusunun Libya'ya direkt müdahale etmesini istedi. 14 Temmuz 2020'de Financial Times'a konuşan Birleşik Arap Emirlikli diplomatlar, Türkiye'nin Sirte'ye girişi konusunda Mısır'ın çok endişeli olduğunu, bu konunun şaka olmadığını, bölgesel çatışmadan çok ciddi şekilde endişelendiklerini açıkladılar. Bir diplomat "Türkler savaşa girme konusunda istekliyse, yakında istediklerini alacaklar. Sıcak bir yaz bizi bekliyor." dedi. 14 Temmuz'un akşam saatlerinde Hafter'in Sözcüsü Ahmed el-Mismari "Sirte ve Cufra bölgelerine yönelen Ulusal Mutabakat Hükümeti güçlerini tespit ettik. Önümüzdeki saatlerde Sirte ve Cufra büyük bir savaşa sahne olacak, bu savaşta sadece Libyalılar olmayacak diğer Araplar ve yabancı güçler de olacak." açıklamasında bulundu. 15 Temmuz 2020'de Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Fransa'nın ve Mısır'ın Libya'da ortak hareket etmesi kararlaştırıldı. Aynı gün, Birleşik Arap Emirlikleri Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid el-Nehyan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Halife Hafter'i destekleyen her iki ülkenin yaptığı bu görüşmede Libya üstüne de görüş alışverişi yapıldı. Temsilciler Meclisinin Mısır ordusunu Libya'ya direkt olarak müdahaleye çağırmasının ardından 16 Temmuz 2020'de Mısır Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin, Libyalı aşiret liderleri ile bir görüşme gerçekleştireceği belirtildi. Görüşme sonrası açıklama yapan Sisi, Türk destekli kuvvetlerin Mısır sınırına erişme şansının Mısır için milli güvenlik sorunu olduğunu, Sirte'ye bir müdahale olursa gerekli tepkiyi vereceklerini, Mısır ordusunun Libya'daki savaşı "hızlı ve kararlı" şekilde değiştirebilecek güce sahip olduğunu söyledi. Sisi'nin görüştüğü aşiret liderlerinden bazıları görüşme sonrası başta Mısır olmak üzere Arap devletlerinin "Osmanlılar" ile yüzleşmeye hazır olduğunu, Türkiye'nin Libya'daki demografiyi bozmak istediğini söylediler. Libya Ulusal Ordusu sözcüsü, 16 Temmuz'un gece saatlerinde yaptığı açıklamada Türk ordusunun Vatiyye Hava Üssü'nde askeri varlığını artırmaya devam ettiğini açıkladı. 19 Temmuz 2020'de Ulusal Mutabakat Hükûmeti Sirte'ye 200 araçtan oluşan bir güç yollarken Halife Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu da Sirte'de savunmalarını güçlendirmek amacıyla Sirte'ye takviye yaptı. 20 Temmuz 2020'de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi, telefon görüşmesinde Libya'daki durum ele alındı. Donald Trump, Sisi ile telefon görüşmesi gerçekleştirdikten sonra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de Libya üstüne bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi, Macron görüşme sonrası Twitter hesabından Donald Trump ile Libya üstüne mükemmel bir görüşme gerçekleştirdiklerini yazdı. Aynı gün Mısır Parlamentosu, Mısır ordusunun "Türkiye'nin durdurulması için" Libya'ya müdahalesi gündemiyle toplandı. Oturum sonrası, Mısır Parlamentosu Mısır ordusuna Libya'ya müdahale konusunda tam yetki verdi, tezkere geçti ve Sisi'nin Mısır ordusunu Libya'da kullanmasının önü açılmış oldu. Mısır parlamentosunun Mısır ordusuna Libya'da Türkiye'ye karşı müdahale yetkisini vermesinin ardından birçok kaynak, Libya'da vekâlet savaşında olan Türkiye ile Mısır'ın doğrudan çatışma yaşama şansı bulunduğunu yazdı. 22 Temmuz 2020'de konuşan Hafter'in Sözcüsü Ahmed el-Mismari, Libya Ulusal Ordusu'nun masa süresi boyunca bütün silahlarını geliştirdiğini, Sirte-Cufra hattındaki savunmalarını kuvvetlendirdiğini, Mısır'ın yaptıklarına minnettar olduklarını ve Türkiye'nin Sirte'yi almadan durmayacağını düşündüklerini, bu yüzden askeri seçenekleri değerlendirmeye başladıklarını açıkladı. Türk donanmasının meşru hedef hâline geldiğini ve Libya sularına giren her Türk gemisinin hedef olduğunu belirtti. Bunun yanında temmuzun ortalarında Tobruk sahilinde Libya Ulusal Ordusu'nun füze denemesi olmuş, füze birkaç metre ileri düşmüştü. Mismari bu konuyla ilgili "Tobruk sahilinde başarısız füze testi hakkında alaycı yorumlar fark ettik. Füzeyi değil platformu deniyorduk. Türk halkına sesleniyorum, eğer olur da oğullarınızı Libya sahillerine savaşmak için gönderirseniz oğullarınız bu füzeler ile yok edilecekler. Umarım bu cümlelerimin Türkçeye tercümesi yapılır." dedi. 24 Temmuz 2020'de Türkiye'nin Ege Denizi'nde ve Doğu Akdeniz'de sorun yaşadığı Yunanistan'ın Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi ve görüşmede Yunanistan'ın Mısır'ın Libya'daki tutumundan memnun olduğunu belirtti. Telefon görüşmesinde iki ülkenin Doğu Akdeniz'de iş birliğini kuvvetlendirmesi kararlaştırıldı. 25 Temmuz 2020'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Libya üstüne bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Hafter Sözcüsü Ahmed el-Mismari'yse aynı günün akşamında yaptığı yeni açıklamalarda Türk ordusunun ateşkesi daha fazla güçlenmek, bölgede asker devşirmek için kullandığını; bölgeye yeni savaşçılar sevk ettiğini söyledi. Türkiye'nin Libya'dan çıkarılmasını kalıcı ateşkes şartı olarak öne sürdüklerini belirten Mismari, Libya'da çözümü bulmak istemeyenin Trablus Kuşatması başladıktan sonra Ulusal Mutabakat Hükûmeti'ni destekleyen Türkiye ve Katar olduğunu iddia etti. 27 Temmuz 2020'de Mısır Genelkurmay Başkanı Muhammed Ferid Hegazi, Libya sınırına yakın bir bölgede Mısır ordusunu denetledi. Bazı Mısır medya kuruluşları bu denetlemenin "birliklerin Libya'daki savaşa hazır olup olmadığını görmek için" yapıldığını yazdı. Aynı gün Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme sonrası Şukri "Arapların güvenliğini hiçe sayarak bölgede yayılmak isteyen ülkeye karşı birlikte ne yapabiliriz bunu da tartıştık." açıklamasında bulundu. 30 Temmuz 2020'de Al Jazeera'ye konuşan Türk Savunma Bakanı Hulusi Akar "Mısır'a Libya'da savaşı körükleyecek hareketlerden ve açıklamalardan uzak durması konusunda tavsiyede bulunuyorum." derken, Vatiyye Hava Üssü Türk kontrolüne geçtikten sonra üssü hedef aldığı düşünülen Birleşik Arap Emirlikleri için "Abu Dabi yönetimi Libya'da ve Suriye'de yapmaması gereken şeyler yaptı, doğru zaman ve doğru yerde hesabını soracağız." açıklamasında bulundu. 1 Ağustos 2020'de Tarık bin Ziyad taburunu denetleyen Halife Hafter denetleme sonrası Libya'nın 300 yıl Türk hâkimiyeti altında kaldığını, bu süreç içerisinde sadece kötülük gördüğünü, Libya'nın tekrar Türk yönetiminde olmaması için ellerinden geleni yapacaklarını, Türk sömürgeciliğini asla kabul etmeyeceklerini; Türkiye'nin Suriye Milli Ordusu savaşçılarını bölgeye getirmeye devam ettiğini söyledi. 2 Ağustos 2020'de konuşan Tobruk yönetiminin atadığı Dışişleri Bakanı Abdül-Hadi el-Hwaij, Türk Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın Birleşik Arap Emirlikleri hakkında söylediklerini kınadı. Birleşik Arap Emirlikleri'nin Arapların güvenliği için mücadele ettiğini, Türkiye'nin bölgeye sürekli milis gönderdiğini belirtti ve Türklerin Arapları beş asır geri götürmek istediğini açıkladı. Kaynakça Kategori:Libya askerî tarihi Kategori:İkinci Libya İç Savaşı Kategori:2020'de Libya Kategori:2020'de çatışmalar Kategori:Libya'da siyaset

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Zafer Yolları Operasyonu

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi